ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΠΟΛΙΟΜΥΕΛΙΤΙΔΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ

Στο Κογκό, μια φτωχή και χτυπημένη από τον Ebola χώρα, ξέσπασε επιδημία πολιομυελίτιδας. Ήδη έχουν ανακοινωθεί 29 περιστατικά παραλυτικής μορφής και ένα περιστατικό που είναι σχεδόν εκτός χώρας, στα σύνορα με την Ουγκάντα. Η επιδημία αυτή θα δυσχεράνει πολύ τον αγώνα για εξαφάνιση της νόσου.

Και ενώ ο άγριος ιός ουσιαστικά έχει εξαφανιστεί, η επιδημία αποδίδεται σε μεταλλαγμένο στέλεχος του ιού (τύπος 2) που προέρχεται από το εμβόλιο Sabin. Ως γνωστόν, το εμβόλιο όντας ζωντανό  εξασθενημένο, διασπείρει ιούς στο περιβάλλον προκαλώντας ανοσία αγέλης. Σε χώρες, όμως, όπως το Κογκό, όπου δεν εμβολιάζεται η πλειονότητα αλλά μικρό μέρος του πληθυσμού, ο εξασθενημένος ιός κυκλοφορεί επί μακρόν και στην πορεία μεταλλάσσεται.

Μια τέτοια μεταλλαγή είναι αυτή που προκάλεσε την επιδημία και που οι επιστήμονες φοβούνται ότι θα είναι δύσκολο να καταπολεμηθεί. Φοβούνται επίσης, ότι παρόλο που ο τύπος 2 έχει αφαιρεθεί από το τρέχον εμβόλιο (είναι διδύναμο πλέον και όχι τριδύναμο), θα είναι δύσκολη η άμεση εξάλειψη του μεταλλαχθέντος στελέχους. Με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει.

Science 02-07-2018

Σχόλιο

Εκείνο που πρέπει να σημειώσει κανείς από τα παραπάνω είναι ότι όταν ένα εμβόλιο δεν χρησιμοποιείται με βάση τους υπάρχοντες κανόνες και τα προγράμματα, μπορεί να εκτραπεί και να οδηγήσει σε δυσάρεστες καταστάσεις. Γιαυτό είναι αναγκαίο να ακολουθείται αυστηρά το όποιο πρόγραμμα εμβολιασμού σε κάθε χώρα.

Εμβόλιο εντός προγράμματος; Το λαμβάνουν όλοι ή η μέγιστη δυνατή πλειονότητα.
Εμβόλιο εκτός προγράμματος: Απλά δεν χορηγείται.

Το να λαμβάνει ένα μικρό μέρος πληθυσμού το εκτός προγράμματος εμβόλιο γιατί έχει λεφτά ή γιατί έτσι πιστεύουν οι γιατροί ότι πρέπει να γίνει, δεν είναι και το καλύτερο δυνατόν. Για όλους.
Δεν είναι ορθό επίσης, τα εμβόλια εντός προγράμματος να έχουν μικρή κάλυψη, πχ 40-50%. Αφού είναι στο πρόγραμμα πρέπει να χορηγούνται.
 
Ποτέ στη χώρα μας δεν ακολουθήθηκε η πάγια και σωστή επιστημονική αρχή: γίνεται επιδημιολογική μελέτη, αξιολογείται το κόστος - όφελος, καθορίζονται οι ομάδες-στόχος του εμβολιασμού και ανάλογα αποφασίζεται ή όχι η εισαγωγή του εμβολίου. Αν αποφασιστεί η εισαγωγή τότε μέλημα του κράτους είναι να το χορηγήσει στις ομάδες-στόχο. Καμμία επιτροπή εμβολιασμών δεν ακολούθησε το μονοπάτι αυτό. Κάθε νέο εμβόλιο έπαιρνε άδεια εισαγωγής χωρίς τις απαραίτητες για τη χώρα μελέτες και μετά άρχιζε ο αγώνας για να ενταχθεί στο πρόγραμμα. Ώσπου να ενταχθεί μάλιστα, ο αγώνας αφορούσε και στο να πεισθούν οι γιατροί να το χορηγήσουν. Και όπως όλοι μας καλά γνωρίζουμε τέτοιοι αγώνες έχουν και το τίμημα τους, έχουν και τις συναλλαγές τους. Και μη ξεσηκωθούν πάλι οι κατ΄επάγγελμα υπερασπιστές της άμεμπτης ηθικής, διότι θα γελάσουμε (εκ νέου). Όλοι στον ίδιο χώρο ζούμε, όλοι τα ίδια αντιμετωπίζουμε, όλοι αλληλογνωριζόμαστε.

Μπορεί να αντιτείνει κάποιος: γιατί να στερήσουμε από όσους μπορούν μια προστασία αφού υπάρχει άδεια του ΕΟΦ; Μα στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν μιλούμε για φάρμακα, για αντιβηχικά, για αντιβιοτικά, για ορεκτικά, για... για... Εδώ μιλούμε για δημόσια υγεία, για πρόληψη μαζική. Στα φάρμακα οι περιπτώσεις είναι εξατομικευμένες. Η πρόληψη αφορά όλον τον πληθυσμό. Δεν μπορεί να γίνεται ατάκτως. Πρέπει να γίνεται με κανόνες. Η παρεκτροπή από τους κανόνες μπορεί να οδηγήσει σε εκτροπή της πρόληψης. Ο ΕΟΦ δεν θα έπρεπε να έχει δικαίωμα αδειοδότησης εμβολίων χωρίς την έγκριση της εθνικής επιτροπής εμβολιασμών. Αυτή θα όφειλε να εγκρίνει τις μελέτες, την αναγκαιότητα του εμβολίου και στη συνέχεια την άδεια εισαγωγής από τον ΕΟΦ.

Ίσως μου πείτε ότι πολλά ζητάω από μια χώρα που βρίσκεται υπό οικονομική κατοχή εδώ και χρόνια και θα συνεχίσει έτσι επί δεκαετίες. Ίσως όντως, πολλά ζητάω.