ΧΡΟΝΙΑ ΚΟΙΛΙΑΚΑ ΑΛΓΗ

Πολλές φορές στο νοσοκομείο μάς στέλνουν παιδιά με υποτροπιάζοντα κοιλιακά άλγη για διερεύνηση πιθανόν λοιμώδους αιτιολογίας . Το πρόβλημα δεν είναι εύκολο στη διαφοροδιάγνωση του και στην αντιμετώπιση του. Παρακάτω αναφέρουμε συναινετικές απόψεις ειδικών στο θέμα.

- Τα χρόνια ή υποτροπιάζοντα κοιλιακά άλγη (ο δεύτερος όρος όχι πολύ δόκιμος σήμερα) απαντούν σε συχνότητα περίπου 2-4%.
- Άλγη χαρακτηρίζονται ως χρόνια όταν υπάρχουν τουλάχιστον 3 προσβολές το τελευταίο τρίμηνο, ικανές να επηρεάσουν τον φυσιολογικό τρόπο ζωής του ατόμου.
- Κύριο αίτιο των χρονίων αλγών είναι τα λειτουργικά κοιλιακά άλγη που δεν έχουν σχέση με ανατομικές, λοιμώδεις, φλεγμονώδεις ή μεταβολικές αιτίες αλγών. Ειδικές κατηγορίες των λειτουργικών αλγών είναι η λειτουργική δυσπεψία, το ευερέθιστο έντερο, η κοιλιακή ημικρανία.
- Ο γιατρός μπορεί εύκολα να θέσει τη διάγνωση τέτοιων αλγών χωρίς ιδιαίτερο έλεγχο αλλά με κλινική εξέταση και πολύ καλό ιστορικό.
- Πρόσθετος διαγνωστικός έλεγχος θα χρειαστεί όταν υπάρχουν σημεία κινδύνου: απώλεια βάρους, στασιμότητα βάρους, απώλεια αίματος από το γαστρεντερικό, έμετοι, χρόνια διάρροια, επίμονα άλγη δεξιού άνω ή κάτω τεταρτημορίου κοιλιάς, ανεξήγητος πυρετός, οικογενειακό ιστορικό φλεγμονώδους νόσου εντέρου. Επίσης μετεωρισμός, ψηλαφητή μάζα, ηπατοσπληνομεγαλία, τάση στη σπονδυλική στήλη, περιπρωκτικές αλλοιώσεις.
- Έλεγχος χρειάζεται και όταν τα άλγη επηρεάζουν την ποιότητα ζωής, ώστε να βεβαιωθούν οι γονείς, ο ασθενής αλλά και ο γιατρός ότι δεν υπάρχουν οργανικές καταστάσεις. Λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν και ο ψυχολογικός παράγοντας.
- Στα λειτουργικά κοιλιακά άλγη μεγάλη σημασία έχει η εκπαίδευση των γονιών, που πρέπει να πεισθούν ότι τα άλγη υπάρχουν αλλά δεν υπάρχουν σοβαρές υποκείμενες καταστάσεις. Τα κριτήρια Rome II συνεχίζουν να ισχύουν για διευκόλυνση της διάγνωσης.
- Παιδιά με χρόνια άλγη έχουν πιο συχνά κεφαλαλγία, αρθραλγίες, ανορεξία, εμέτους, μεταβολές στην κινητικότητα του εντέρου, αλλά δεν υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις που να καθορίζουν αν τα συμπτώματα αυτά βοηθούν στη διαφοροδιάγνωση μεταξύ λειτουργικών και οργανικών αλγών. Επίσης δεν βοηθούν η συχνότητα, βαρύτητα, εντόπιση και χρόνος εμφάνισης των αλγών.
- Υπάρχουν μικρές ενδείξεις ότι δυσάρεστα γεγονότα της ζωής μπορεί να επιδεινώσουν τα άλγη.
- Η παρουσία άγχους, κατάθλιψης ή διαταραχών συμπεριφοράς δεν χρησιμεύουν στη διαφοροδιάγνωση λειτουργικών και οργανικών καταστάσεων.
- Παιδιά με χρόνια κοιλιακά άλγη μπορεί μελλοντικά να εμφανίσουν συναισθηματικά προβλήματα.
- Η αντιμετώπιση θα στοχεύει στην επιστροφή σε φυσιολογικές λειτουργίες της ζωής. Μπορεί να γίνει περιορισμένη χρήση φαρμάκων, όπως αντιόξινων, αντισπασμωδικών, μυοχαλαρωτικών, υπακτικών ή αντιδιαρροικών.
- Υπάρχουν ενδείξεις ότι η θεραπεία με έλαιο μέντας για 2 εβδομάδες μπορεί να βοηθήσει στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.
- Δεν υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις για τη χρήση φυτικών ινών ή δίαιτας ελεύθερης λακτόζης για ανακούφιση από τα άλγη.
- Τα δεδομένα για τη χρήση pizotifen στη θεραπεία κοιλιακής ημικρανίας είναι ανεπαρκή.
- Η ψυχολογική υποστήριξη μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση των αλγών.
- Η χειρουργική διερεύνηση (διαγνωστική λαπαροσκοπία) δεν έχει θέση στα χρόνια κοιλιακά άλγη.

Pediatrics. 2005;115:812-815, e370-e381
Medscape 2007