HPV ΚΑΙ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

Προ ολίγων ημερών δημιουργήθηκε θόρυβος για ανεπιθύμητες ενέργειες του νέου εμβολίου κατά του HPV. Στις τηλεοράσεις φωνές και κακό. Πάντα υπερβολικοί εμείς οι Έλληνες. Οι δημοσιογράφοι δεν άφηναν κανένα επιστήμονα να ολοκληρώσει τη σκέψη του. Ακούσαμε για βαριές επιπλοκές, για πιθανούς θανάτους, για απόσυρση του σκευάσματος, κλπ, κλπ. Οι ίδιοι δημοσιογράφοι που μέχρι προχθές εγκαλούσαν το Υπουργείο γιατί δεν ενσωματώνει το εμβόλιο στο Πρόγραμμα για να διατίθεται δωρεάν, οι ίδιοι εγκαλούσαν τώρα το κράτος γιατί βιάστηκε και έδωσε έγκριση στις μικρές ηλικίες. Έλεος πια! Μας κυβερνούν πλέον οι δημοσιογράφοι, οι τηλεδικαστές, οι γνώστες των πάντων. Πρέπει κάθε ενέργεια, κάθε φορέα ή υπηρεσίας, κάθε πολίτη να έχει την έγκριση τους, να υπόκειται στην κριτική τους. Και η μεν κριτική αν είναι καλόπιστη και σωστή, είναι αναγκαία και καλοδεχούμενη. Πολλές φορές όμως είναι κριτική για την κριτική.

Επί του θέματος τώρα. Κάθε νέο προϊόν που λαμβάνει έγκριση έχει δοκιμασθεί σε χιλιάδες άτομα. Ωστόσο, επειδή πολλά συμβάματα ή ανεπιθύμητες ενέργειες εμφανίζονται σε δεύτερο χρόνο, πάντα υπάρχει μια επιτήρηση μετά την άδεια του προϊόντος. Σε οργανωμένες, λοιπόν, χώρες κάθε ανεπιθύμητη ενέργεια (από την πιο μικρή έως τη σοβαρότερη) αναφέρεται, καταγράφεται και αξιολογείται. Έτσι και στο εμβόλιο κατά του HPV. Στον κατάλογο των παρενεργειών θα δει κανείς κεφαλαλγίες, λιποθυμικά επεισόδια (πόσες φορές δεν λιποθύμησε έφηβος πριν ακόμη του ολοκληρώσεις την ένεση;), ζάλες κλπ. Αναφέρθηκαν όμως και 3 περιστατικά με σύνδρομο Gullain-Barre, χωρίς να μπορεί να αποδειχθεί η αιτιολογική συσχέτιση. Και έγινε (στη χώρα μας) χαλασμός. Εν τω μεταξύ οι οδηγίες εμβολιασμού δεν έχουν αλλάξει, εκεί όπου εφαρμόζεται ο εμβολιασμός. Απλώς συνιστάται μεγαλύτερη επιτήρηση και επαγρύπνηση. Το σύνδρομο συσχετίσθηκε και με το τετραδύναμο συζευγμένο εμβόλιο κατά του μηνιγγιτιδοκόκκου, όπως και με το εμβόλιο της γρίπης. Δεν αποσύρθηκαν όμως τα εμβόλια αυτά. Πρόσφατα, ανακοινώθηκαν 28 περιπτώσεις εγκολεασμού μετά εμβολιασμούς με το εμβόλιο κατά του Ρόταϊού. Προς το παρόν δεν μπορούν να αποδοθούν στο εμβόλιο. Τα εμβόλια έχουν συσχετισθεί, επίσης, με ποικιλία παθολογικών καταστάσεων, χωρίς όμως στην πάροδο του χρόνου να τεκμηριωθεί η συσχέτιση αυτή. Βλέπουμε λοιπόν ότι αυτά γινόντουσαν και θα γίνονται.

Μην ξεχνάμε ότι παλαιότερα αποσύρθηκε εμβόλιο για σοβαρή ανεπιθύμητη ενέργεια σε πολύ μικρό αριθμό παιδιών (κάτω των 20 περιστατικών/500.000 δόσεις). Μετά χρόνια κυκλοφόρησε ίδιο εμβόλιο απαλλαγμένο (;) της ανεπιθύμητης εκείνης ενέργειας. Τα χρόνια όμως αυτά πέθαιναν περί τα 600.000 παιδιά ετησίως (διεθνώς) από το νόσημα. Αν το εμβόλιο αντί να αποσυρθεί χορηγείτο στα παιδιά αυτά, τότε μπορεί να υφίσταντο την ανεπιθύμητη ενέργεια μερικές δεκάδες από αυτά, αλλά χιλιάδες άλλα θα επιβίωναν. Δεν έγινε διότι δεν θεωρήθηκε ηθικό να χορηγείς κάτι που γνωρίζεις ότι πιθανόν να κάνει παρενέργειες. Ήταν όμως ηθικό να πεθάνουν χιλιάδες παιδιά (έστω άλλων χωρών υπανάπτυκτων και φτωχών); Εφαρμόζουμε την αποδεκτή γενικώς ηθική ή την ηθική των πλουσίων και των ισχυρών; Ή μήπως την ηθική την προσωπική; Ό,τι μας βολεύει καλύτερα;

Όσο και αν ένας συμψηφισμός ακούγεται βάρβαρος, η ουσία είναι τι κερδίζεις και τι χάνεις από μία παρέμβαση, στην περίπτωση μας στη δημόσια υγεία. Και το κέρδος από την ανακάλυψη, την παρασκευή και τη χρήση των εμβολίων είναι τεράστιο.

Τα αποτελέσματα από το εμβόλιο κατά του HPV, δεν θα είναι άμεσα όπως άλλων εμβολίων. Και τούτο διότι το νόσημα από το οποίο προστατεύει έχει μακρά πορεία. Στην πάροδο του χρόνου θα υπάρξει περιθώριο συστηματικής μελέτης του εμβολίου αυτού. Με τα μέχρι τώρα στοιχεία που υπάρχουν φαίνεται ότι τα αποτελέσματα θα είναι σημαντικά.

Πιστεύουμε ότι το εμβόλιο κατά του HPV και τα συζευγμένα πολυσακχαριδικά εμβόλια αποτέλεσαν τις δύο επαναστατικές εξελίξεις στην εξ αρχής ριζοσπαστική προσέγγιση πρόληψης των λοιμώξεων μέσω των εμβολιασμών. Η τρίτη επαναστατική εξέλιξη θα είναι η πρόληψη μη λοιμωδών νοσημάτων μέσω των εμβολίων.