AΖΙΘΡΟΜΥΚΙΝΗ

Νέο φάρμακο για τα ελληνικά παιδιατρικά δεδομένα (κυκλοφορεί πολλά χρόνια στην αλλοδαπή).
Κατηγορία μακρολιδών (αζαλίδες).
Βασικές ενδείξεις: οξεία μέση ωτίτιδα, οξεία ρινοκολπίτιδα, αμυγδαλίτιδα, πνευμονία.
Δρα αναστέλλοντας την πρωτεϊνική σύνθεση των μικροβίων (σύνδεση στο 50S ριβόσωμα).
Δράση. gram (+) οργανισμοί: S. aureus , S. agalactiae , S. pneumoniae, S. pyogenes
gram (-) οργανισμοί: H. influenzae, H. ducreyi, M. catarrhalis, N. gonorrhoeae, C. pneumoniae, C. trachomatis, M. pneumoniae .
επίσης: in vitro S. viridans, B. pertussis, L. pneumophilia, Prevotella bivius, Peptostreptococcus sp., B. burgdoferi, T. pallidum, U. urealyticum, and M. homini.

Οι ενδείξεις της αζιθρομυκίνης στηρίζονται σε πληθώρα μελετών που έδειξαν τη μεγάλη ιστική διείσδυση της και τη μακρά ημιπερίοδο ζωής (>60 ώρες στα παιδιά). Σ΄αυτές τις ιδιότητες στηρίχθηκε και η βραχείας διάρκειας χορήγηση του φαρμάκου.
Η αζιθρομυκίνη επιτυγχάνει υψηλές συγκεντρώσεις στα ουδετερόφιλα και στα μακροφάγα, κάτι που διευκολύνει τη μεταφορά και απελευθέρωση του φαρμάκου εκεί που χρειάζεται.
Η βιοδιαθεσιμότητα της είναι 40%. Η χορήγηση της μαζί με τροφή αυξάνει τις συγκεντρώσεις της όχι όμως την τελική απορρόφηση του φαρμάκου. Η σύνδεση με πρωτείνες κυμαίνεται από 7 έως 51%. Διεισδύει πολύ καλά στους πνεύμονες, τις αμυγδαλές, το μέσον ούς. Η αποβολή της γίνεται μέσω των χοληφόρων κυρίως.

H αζιθρομυκίνη μπορεί να αυξήσει τις συγκεντρώσεις κυκλοσπορίνης όταν τα δύο φάρμακα λαμβάνονται συγχρόνως. Τα αντιόξινα μειώνουν τις συγκεντρώσεις της αζιθρομυκίνης στο αίμα. Η χρήση αζιθρομυκίνης από άτομα που λαμβάνουν αναστολείς της ρεδουκτάσης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για μυοπάθεια ή ραβδομυόλυση.

Το φάρμακο είναι καλά ανεκτό. Οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι: διάρροια (1-6%), κοιλιακά άλγη (1-4%), ναυτία (0.5-2%), έμετοι (1-6%), κεφαλαλγία (1-2%), εξάνθημα (0.4-2%). Λιγότερο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες: ζάλη, σύγχυση, θόλωση, κόπωση, πυρετός, δυσκοιλιότητα, ανορεξία, θωρακικό άλγος, κνησμός, ουδετεροπενία. Σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες: βαριές αλλεργικές αντιδράσεις (αναφυλαξία, αγγειοοοίδημα, σύνδρ. Stevens Johnson, τοξική επιδερμόλυση). Χολοστατικός ίκτερος και νεφρίτιδα είναι πιο σπάνια. Στην τελευταία περίπτωση καλό είναι να μην χρησιμοποιηθεί το φάρμακο εκ νέου για 3-6 μήνες. Επίσης, η αζιθρομυκίνη, θα πρέπει να αποφεύγεται σε άτομα με νεφρική και ηπατική δυσλειτουργία.

Δοσολογικά σχήματα. Η χορήγηση του φαρμάκου γίνεται σε μία εφάπαξ ημερήσια δόση. Είναι αποδεκτά τα παρακάτω σχήματα. Για οποιοδήποτε σχήμα θεραπείας μέγιστη ημερήσια δόση για παιδιά είναι 1500 mg.
Οξεία ωτίτιδα.
1. 10 mg/kg την πρώτη ημέρα και 5 mg/kg τις ημέρες 2-5
2. 10 mg/kg/24ωρο επί 3 ημέρες
3. 30 mg/kg σε μία εφάπαξ δόση

Ρινοκολπίτιδα
10 mg/kg άπαξ ημερησίως για 3 ημέρες

Πνευμονία
1. 10 mg/kg την πρώτη ημέρα και 5 mg/kg τις ημέρες 2-5
2. 10 mg/kg/24ωρο επί 3 ημέρες

Σε περίπτωση χορήγησης της αζιθρομυκίνης παρεντερικώς σε πνευμονία, οι ενδείξεις λένε για δεκαήμερη αγωγή (3 IV και 7 po). Βέβαια αυτό αφορά τις βαριές πνευμονίες που χρήζουν εισαγωγής, νοσηλεία στην εντατική κλπ. Στη χώρα μας, όπου οι πνευμονίες εισάγονται στο νοσοκομείο ανεξάρτητα από τη βαρύτητα τους, πιστεύουμε ότι καλύτερη λύση είναι η 3ημερη IV αγωγή και στη συνέχεια (αναλόγως της βαρύτητας) άλλες 3 ημέρες po.

Σε περιπτώσεις όπου υποπτευόμαστε μυκοπλασματική πνευμονία, η θεραπεία με κλαριθρομυκίνη είναι 14 ημέρες. Η θεραπεία με αζιθρομυκίνη θεωρητικά θα μπορούσε να καλύψει το χρονικό αυτό διάστημα με μία σειρά χορήγησης (λόγω μακράς παραμονής στους ιστούς). Ωστόσο, θα συστήναμε άλλη μία σειρά (3+3 ημέρες) ως πιο δόκιμη θεραπεία.

Αμυγδαλίτιδα
1. 12 mg/kg/24ωρο επί 5 ημέρες
2. 20 mg/kg/24ωρο επί 3 ημέρες

Το θεραπευτικό φάσμα της αζιθρομυκίνης επεκτείνεται και σε άλλες παθήσεις (σύμφωνα με μελέτες) πλην των ανωτέρω που αποτελούν τις κύριες ενδείξεις. Τέτοιες παθήσεις είναι: κοκκύτης, χλαμυδιακές λοιμώξεις, τυφοειδής πυρετός, σιγκέλλωση, ακμή.
Η αζιθρομυκίνη αποτελεί φάρμακο για συνήθεις λοιμώξεις των παιδιών. Ο γιατρός θα πρέπει να μελετήσει τα δοσολογικά σχήματα και να χρησιμοποιεί το πιο βολικό γι΄ αυτόν αλλά και για τον μικρό ασθενή του.

Δεν πρέπει κανείς παιδίατρος (κανείς γιατρός γενικά) να ξεχνά ότι η χρήση αντιμικροβιακών πρέπει να γίνεται με σύνεση, όπου υπάρχει απόλυτη ένδειξη, στη σωστή δοσολογία και στη σωστή χρονική διάρκεια.

Drugs 1998;56:273-97
Pediatr Infect Dis J 2004;23:S135-9.
Pediatr Infect Dis J 2004;23:S102-7.
Pediatr Infect Dis J 2005;24:153-61.
Pediatr Pharm. 2005; 11