ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΟΚΟΚΚΙΚΟ ΕΜΒΟΛΙΟ - ΔΟΣΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΗΜΑ

Εδώ και πολλά χρόνια υποστηρίζω ότι το δοσολογικό σχήμα του εμβολίου κατά του μηνιγγιτιδοκόκκου είναι ανεπαρκές.

Είναι γνωστό ότι τα πολυσακχαριδικά αντιγόνα είναι μειονεκτικά ως προς την αντιγονικότητα τους, ειδικά σε ορισμένες ηλικίες. Μέρος του προβλήματος έλυσε η σύζευξη των αντιγόνων αυτών με κάποια πρωτείνη φορέα που οδήγησε στην πρόκληση ανοσολογικής απάντησης προς το όλο σύμπλεγμα και συνεπώς και προς το πολυσακχαριδικό αντιγόνο. Ωστόσο, το πρόβλημα δεν λύθηκε πλήρως, και η συντήρηση ανοσίας φαίνεται ότι απαιτεί αναμνηστικές δόσεις.

Το δοσολογικό σχήμα του μηνιγγιτιδοκοκκικού εμβολίου στην αρχή ήταν:

3 (ή 2 ανάλογα με το σκεύασμα) δόσεις στην κάτω των 12 μηνών, χωρίς αναμνηστική δόση ή

1 δόση όταν το εμβόλιο γινόταν σε ηλικία πάνω των 12 μηνών

Πάντα αναρωτιόμουν πως είναι δυνατόν να προφυλαχθεί κανείς εφόρου ζωής από ένα τόσο σοβαρό νόσημα με ένα τέτοιο δοσολογικό σχήμα ενός εμβολίου που περιέχει όχι ιδιαίτερα ισχυρό αντιγόνο. Εμείς πάντως στην Κλινική μας εμβολιάζαμε και εμβολιάζουμε κάθε παιδί που νοσεί από μηνιγγίτιδα σε ηλικία κάτω των δύο ετών. Όπως γνωρίζουμε η φυσική ανοσία είναι πάντα καλύτερη. Όμως τα αντιγόνα αυτά είπαμε ότι σε ηλικίες κάτω των 2 χρονών, υπολείπονται. Άρα θέλουμε και την ενισχυτική παρουσία ενός εμβολίου μαζί με τη φυσική ανοσία. Βέβαια, ο κύριος λόγος που τα εμβολιάζουμε είναι ότι θέλουμε να τα καλύψουμε και από άλλα στελέχη των συγκεκριμένων παθογόνων (όπου αυτό είναι δυνατό).

Κάποια στιγμή, και μετά από μελέτες, έγινε σαφές ότι απαιτείται αναμνηστική δόση στο μηνιγγιτιδοκοκκικό εμβόλιο. Αλλάζει λοιπόν το σχήμα και αντί να γίνει 3+1 γίνεται 2+1 (εναρμόνιση των δύο σκευασμάτων). Μετατίθεται δηλ. μία δόση σε πάνω των 12 μηνών ηλικία και χαρακτηρίζεται ως αναμνηστική. Ορθά.

Σε παιδιά άνω των 12 μηνών που πρωτοεμβολιάζονται διατηρείται η μία και μοναδική δόση. ΓΙΑΤΙ; Διαφωνώ. Και εξηγώ γιατί:

1. Στα εμβόλια πνευμονιοκόκκου και αιμοφίλου οι δόσεις είναι 3 + 1 ή 1+1 (αναλόγως ηλικίας). Γιατί διαφοροποιούνται σε σχέση με το μηνιγγιτιδοκοκοκικό; Μία δόση γίνεται μόνο σε παιδιά πάνω από 2 χρόνων. Εδώ υπάρχει μια δικαιολογία: στην ηλικία αυτή η αντισωματική απάντηση είναι καλύτερη και τα παιδιά έρχονται συχνότερα σε επαφή με τα παθογόνα (φυσική αναζωπύρωση) μια και αυτά κυκλοφορούν στην κοινότητα (σε όποιο ποσοστό κυκλοφορούν). Εξάλλου υπάρχει και το απλό πολυσακχαριδικό αντιγόνο που γίνεται σε ηλικίες άνω των 2 ετών, καλύπτει περισσότερα στελέχη και λειτουργεί και ως αναζωπύρωση, ενώ για τον αιμόφιλο συζητείται ζωηρά η προσθήκη μιας ακόμη αναμνηστικής δόσης.
2. Ο μηνιγγιτιδόκοκκος είναι πολύ πιο συχνός και επικίνδυνος στην εφηβική ηλικία.
3. Ο μηνιγγιτιδόκοκκος δεν έχει τόσο ευρεία κυκλοφορία στην κοινότητα (άρα μειώνονται οι πιθανότητες φυσικής αναζωπύρωσης).
4. Ο μηνιγγιτιδόκοκκος C κάνει επιδημικά κύματα ανά 20ετία περίπου. Είμαστε τόσο σίγουροι ότι τα παιδιά των 15 μηνών με μία δόση μηνιγγιτιδοκοκκικού εμβολίου, θα είναι πλήρως προστατευμένα στην εφηβεία και μάλιστα εν καιρώ επιδημίας (αν αυτή εμφανισθεί;); Εγώ δεν είμαι καθόλου σίγουρος.

Το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών είναι σαφές και πρέπει όλοι να το ακολουθούν. Όμως στο συγκεκριμένο θέμα θέλω να διαφοροποιηθώ. Τι προτείνω;

1ο Σχήμα: ηλικίες κάτω των 12 μηνών
2 + 1 δόσεις (αυτή η δόση πιο αργά δηλ μεταξύ 18 - 24 μηνών, είναι καλύτερα) = βασικό σχήμα
+ 1 δόση κατά την τελευταία τάξη δημοτικού

2ο Σχήμα: ηλικίες πάνω των 12 μηνών
1 δόση
+ 1 δόση προ της εισαγωγής στο δημοτικό (4-6 χρόνων - οπότε γίνονται και οι λοιποί εμβολιασμοί)
+ 1 δόση κατά την αποφοίτηση από το δημοτικό ή την εισαγωγή στο γυμνάσιο

Ευπρόσδεκτα κάθε σχόλιο και κάθε αντίρρηση στα σχήματα αυτά. Από τη συζήτηση μόνο κέρδος έχει κάποιος.