COVID-19: ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ ΛΟΙΜΩΞΗΣ

O SARS-Cov-2 έπληξε όλες τις χώρες. Η επίπτωση της λοίμωξης όμως ήταν διαφορετική. Σ΄αυτό έπαιξαν ρόλο η ηλικία, οι υποκείμενες καταστάσεις, τα μέτρα πρόληψης που ήταν διαφορετικά σε πολλές χώρες. Ωστόσο, η κλινική εικόνα και η έκβαση διέφερε ακόμη και σε κατά τα άλλα υγιείς και νέους ενήλικες.

Οι επιστήμονες ερευνούν το κεφάλαιο αυτό και πιστεύουν ότι μπορεί να υπάρχουν γενετικοί παράγοντες που συμβάλλουν στις διαφορές αυτές. Τους παράγοντες αυτούς προσπαθούν τώρα να βρουν. 

Science, 27-03-2020

ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

Η επιδημία συνεχίζεται. Οι αριθμοί αυξάνουν. Αλλού περισσότερο, αλλού λιγότερο. Η πληροφόρηση και η παραπληροφόρηση βομβαρδίζουν τον κόσμο, που πολλές φορές δεν μπορεί πλέον να ξεχωρίσει την αλήθεια, το ψέμα, το πιθανό, το βέβαιο, το επερχόμενο... Ο όγκος πληροφοριών είναι πολύ μεγάλος. Χάνεσαι μέσα σ΄ αυτόν τον ορυμαγδό. Μήπως πρέπει να βάλουμε ένα πλαίσιο σε όλα αυτά; Και μήπως αυτό πρέπει να ξεκινήσει από την ίδια την κρατική ενημέρωση; Γιατί κάθε απόγευμα πρέπει όλη η Ελλάδα να στήνεται στις τηλεοράσεις για να ακούσει τους υπεύθυνους; Και τι θα ακούσει; Αριθμούς, συνεχώς. Τόσοι άνδρες, τόσες γυναίκες, τόσοι νόσησαν, κλπ. κλπ. Αυτό το μόνο που προσφέρει είναι η διατήρηση μιας αγωνίας, ενός άγχους. Είναι σαν ένα πολεμικό ανακοινωθέν όπου κάποιος διαβάζει ένα δακτυλογραφημένο κείμενο, απαντά σε κάποιες, εκ των προτέρων γνωστές, ερωτήσεις και σιωπηλά αποχωρεί. 

Καλύτερα θα ήταν μια ενημέρωση άπαξ ή έστω δις της εβδομάδος με συγκεντρωτικά στοιχεία και συγκεκριμένες οδηγίες. Αυτό νομίζω θα απάλυνε τον ψυχικό φόρτο του κόσμου, αλλά και την ευνόητη πίεση που υφίσταται ο επιστημονικός εκπρόσωπος επικοινωνίας για την επιδημία. Για τους πολιτικούς δεν λέω, γιατί αυτοί δεν έχουν πρόβλημα. Όλη μέρα στα κανάλια να τους έχεις, η χαρά τους είναι να μαλώνουν. Αν όμως παρατηρήσετε, και αν έχετε τη δυνατότητα να δείτε τις ενημερώσεις από την πρώτη μέρα έως σήμερα, θα αντιληφθείτε το άγχος (παρά την φαινομενική ηρεμία) του εκπροσώπου. Ο άνθρωπος καταβλήθηκε, επηρεάστηκε σφόδρα και δείχνει ότι προσπαθεί να κρατήσει την ψυχραιμία του, να ισορροπήσει μέσα στη θύελλα αριθμών, πληροφοριών, πιέσεων, ερωτήσεων, πολιτικών αντεγκλείσεων κλπ.

Ας αποφορτίσει λίγο την κατάσταση η κυβέρνηση.

Και εμείς, ο κόσμος, ας κλείσουμε την τηλεόραση !

ΜΠΟΡΕΙ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ (ΜΕΤΡΗΤΑ) ΝΑ ΜΕΤΑΔΙΔΟΥΝ ΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ ;

Τα χαρτονομίσματα ή τα κέρματα μπορεί να μολύνονται με διάφορα παθογόνα κυρίως βακτήρια, αλλά ελάχιστες πληροφορίες υπάρχουν για ιούς. Και φυσικά δεν υπάρχει προς το παρόν καμία πληροφορία για το αν μολύνονται με τον SARS-CoV-2. Θεωρείται μάλλον απίθανο να μεταδίδουν τον νέο ιό. 

Ο SARS-CoV-2 μεταδίδεται κατ΄εξοχήν από άτομο σε άτομο. Η μετάδοση μέσω μολυσμένων αντικειμένων αμφισβητείται από πολλούς. Και βέβαια είναι ακόμη ασαφές  (παρά τις δημοσιευθείσες σχετικές μελέτες) πόσο παραμένει ζωντανός στις επιφάνειες ο ιός. Λεπτά, ώρες, μέρες; Όλα εξαρτώνται από τη θερμοκρασία, την υγρασία, τον τύπο της επιφάνειας. Η στροφή προς το πλαστικό χρήμα δεν έχει αποδειχθεί ότι προστατεύει περισσότερο. Μερικές χώρες πλένουν ή απολυμαίνουν τα μετρητά (ιδίως κέρματα), αλλά δεν υπάρχουν δεδομένα ότι η διαδικασία αυτή είναι προστατευτική. 

Μην στενοχωριέστε λοιπόν αν χρησιμοποιείτε μετρητά ή κάρτες. 

Η καλύτερη πρακτική προφύλαξης είναι η ΑΠΟΣΤΑΣΗ. 

ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΕ ΤΙΣ ΕΠΑΦΕΣ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ. 
  
ΚΡΑΤΕΙΣΤΕ ΤΗΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΑΦΕΣ.

John Hopkins Bloomberg 
School of Public Health, 27-03-2020

Covid-19 ΣΕ ΝΕΟΓΝΑ

Νέα μελέτη από την Κίνα δεν αποκλείει την κάθετη μετάδοση της λοίμωξης από μητέρα σε έμβρυο. Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ότι κάθετη μετάδοση του νέου κορωνοϊού ουσιαστικά δεν υπήρχε.

JAMA Pediatr. Published online March 26, 2020, 

doi:10.1001/jamapediatrics.2020.0878

ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΕΚΒΑΣΗ ΛΟΙΜΩΞΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ (COVID-19)

Όσοι μελέτησαν την τελευταία μεγάλη πανδημία γρίπης το 1918 συμφωνούν ότι τότε η ηλικία προσβολής είχε σημασία.  Η παλιά και μακρινή πλέον γρίπη Α (H1N1) συσχετίστηκε με μια καμπύλη θνησιμότητας σε σχήμα "W", με απροσδόκητα υψηλό αριθμό θανάτων στην ηλικιακή ομάδα 20-40 ετών. Αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την εποχική γρίπη που έχει τυπικό σχήμα καμπύλης  "J"  (μικρή θνησιμότητα για τους πολύ νέους και  υπεροχή σε μεγαλύτερες ηλικίες).

Το ερώτημα της ηλικίας επανέρχεται σήμερα για την COVID-19. Παίζει ρόλο η ηλικία στην έκβαση της νόσου; Η αντανακλαστικά άμεση απάντηση φαίνεται να είναι ναι.  Ας δούμε τα στοιχεία.

Σε μελέτη 4.226 κρουσμάτων COVID-19  στις ΗΠΑ, επιδημιολόγοι του CDC αξιολόγησαν  τα κρούσματα σε σχέση με τρεις πιθανές εκβάσεις: εισαγωγή στο νοσοκομείο, εισαγωγή σε μονάδα εντατικής θεραπείας (ICU) και  θάνατος. Η ανάλυση των ευρημάτων έδειξε ότι η ηλικία και δη αυτή   ≥65 ετών και ειδικά άνω των 84 χρ. ήταν σημαντικός  παράγοντας θνησιμότητας. Να σημειωθεί ότι οι εκτιμήσεις αυτές είναι πρόωρες και πιθανόν να αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου.

Υπάρχει και δεύτερη μελέτη που αξιολόγησε τα δεδομένα σε παιδιά. Από την Κίνα αυτή η μελέτη.  Οι ερευνητές μελέτησαν 2.143 παιδιά με υποψία (65.9%) ή με εργαστηριακά επιβεβαιωμένη (34.1%) COVID-19. Διαφορές  φύλου δεν υπήρχαν. Οι περισσότερες περιπτώσεις ήταν ήπιες (50,9%), με μέτρια συμπτωματολογία (38,8%) ή ασυμπτωματικές (4,4%). Σοβαρή ή κρίσιμη ήταν η κατάσταση στο 5,8% των περιπτώσεων. Η αναλογία όμως των περιπτώσεων που θεωρήθηκαν σοβαρές ή κρίσιμες, εξαρτιόταν από την ηλικία: παιδιά κάτω του έτους είχαν σε ποσοστό 10.6% βαριά νόσηση, ενώ όσο μεγάλωνε η ηλικία τόσο μίκραινε το ποσοστό βαρύτητας  για να φθάσει στο 3% σε παιδιά άνω των 16 χρόνων.

Έχει σημασία λοιπόν η ηλικία όσον αφορά την COVID-19.  Κακή έκβαση μπορεί να παρατηρηθεί σε οποιαδήποτε ηλικιακή ομάδα, αλλά τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν μεγαλύτερη βαρύτητα της λοίμωξης σε πολύ μικρά παιδιά και σε μεγάλης ηλικίας ενήλικες.

Να σημειωθεί ότι αυτό ισχύει για πολλές λοιμώξεις, τις περισσότερες θα έλεγα. Τα δύο άκρα είναι πάντα υψηλού κινδύνου.

MMWR ePub: 18-03-2020 DOI://dx.doi.org/10.15585/mmwr.mm6912e2

Pediatrics. 2020; doi: 10.1542/peds.2020-0834

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ: ΜΕΤΑΛΛΑΣΣΕΤΑΙ;

Ο νέος κορωνοϊός φαίνεται ότι δεν μεταλλάσσεται σημαντικά κατά το ταξίδι του ανά τον πλανήτη. Αυτή η σχετική σταθερότητα του δείχνει ότι υπάρχουν λίγες πιθανότητες να καταστεί πιο επικίνδυνος από όσο είναι σήμερα. Έτσι ανοίγει ένα μικρό παράθυρο αισιοδοξίας για τους επιστήμονες που προσπαθούν να παρασκευάσουν εμβόλιο. Πιστεύουν ότι αν ο ιός παραμείνει σταθερός, το όποιο εμβόλιο θα παρέχει μακράς διάρκειας προστασία.

Washington Post 24-03-2020

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ (SARS-CoV-2) - ΜΕΤΑΔΟΣΗ

Στο κρουαζιερόπλοιο Diamond Princess βρέθηκαν ίχνη του SARS-CoV-2 έως και 17 ημέρες μετά την εκκένωση του πλοίου από επιβάτες και πλήρωμα. Ο ιός βρέθηκε σε διάφορες επιφάνειες. Σύμφωνα όμως με το CNBC/USA αυτό δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι ο ιός μεταδίδεται μέσω των επιφανειών. Το CDC/USA δηλώνει ότι θα εξετάσει πιο ενδελεχώς το θέμα.

MMWR  Early Release / March 23, 2020 / 69

CNBC March 24 2020

25η ΜΑΡΤΙΟΥ 2020

Μέρα γιορτής, εθνικής και θρησκευτικής συνάμα. Σε δύσκολους καιρούς όμως. Λίγο πριν από τη 200η επέτειο της ανεξαρτησίας μας, η χώρα βάλλεται πανταχόθεν. Τα σύνορα αμφισβητούνται, επιχειρείται πληθυσμιακή αλλοίωση, τα πιστεύω του λαού μας είναι υπό διωγμόν. Συγχρόνως, μια επιδημία που εξαπλώνεται συνεχώς. Και που περιόρισε ακόμη και πνευματικά κεκτημένα και αξίες. Οι πολιτικές και θρησκευτικές ηγεσίες κατώτερες των περιστάσεων εδώ και πολλές δεκαετίες. Ο ένας, ο φωτισμένος πνευματικός και θρησκευτικός ηγέτης, ο μακαριστός Χριστόδουλος, δυστυχώς είχε βραχεία πορεία. Αυτός που σήμερα χρειαζόμασταν τόσο πολύ.  Όμως η χώρα θα αντέξει. Σε πείσμα όσων επιδιώκουν το αντίθετο.

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ

Ο ΦΟΒΟΣ (και ο ιός)

Και ξαφνικά νιώθεις κάτι να πλημμυρίζει το είναι σου. Ένα ρίγος σε διατρέχει. Ψάχνεις γύρω σου να δεις τι γίνεται. Δεν διακρίνεις τίποτε που να δικαιολογεί το αίσθημα αυτό. Βγαίνεις στο μπαλκόνι να πάρεις ανάσα, βλέπεις την ερημιά και καταλαβαίνεις. Είναι ο φόβος. Σκοτεινός, αόρατος, αμείλικτος. Είναι αυτός που κυκλοφορεί στους έρημους δρόμους. Πας να ψωνίσεις και κάνεις πως δεν βλέπεις τον γείτονα σου στο μαγαζί. Δεν είναι ώρα για χαιρετούρες. Παίρνεις τα ψώνια και γρήγορα-γρήγορα φεύγεις σκυφτός και σιωπηλός. Όμως ο φόβος σε ακολουθεί, εισχωρεί στο σπίτι, εισχωρεί στο μέσα σου. Παίρνεις τα μαντηλάκια, παίρνεις τα αντισηπτικά και αρχίζεις να καθαρίζεις. Τα πάντα. Τι άραγε θέλεις να διώξεις; Τον ιό ή τον φόβο;

Φανταστική η περιγραφή; Θα έλεγα όχι. Ίσως υπερβολική. Όμως στον ένα ή στον άλλο βαθμό παρατηρείται σε πολλά σπίτια, σε όλο και περισσότερους ανθρώπους. Η επιδημία κάποια στιγμή θα υποχωρήσει, αφήνοντας θύματα και πληγές. Ο μεγαλύτερος όμως κίνδυνος είναι μήπως μείνει σαν κατάλοιπο ο φόβος. Να παραμείνει σε όλους. Μόνιμα. Και αυτό θα είναι το χειρότερο.

Μην ξεχνάμε, η ζωή του ανθρώπου είναι συνυφασμένη με τα μικρόβια. Επιδημίες και πανδημίες υπήρχαν και θα υπάρχουν στην ιστορία. Αυτό δεν πρόκειται να σταματήσει ποτέ. Μαζί με την τεχνολογία, τα φάρμακα, τα εμβόλια κλπ, ο άνθρωπος θα πρέπει να έχει την ψυχική δύναμη να αντιμετωπίσει την κάθε δυσκολία σθεναρά, με πίστη, με θάρρος, όρθιος. Ο φόβος καταστέλλει όλα αυτά, εξασθενεί τις αμυντικές του δυνάμεις, τον καθιστά αδύνατο, ευάλωτο.

Ας μην υποκύψουμε στον φόβο. Ας μη του επιτρέψουμε να κλέψει την καρδιά μας. Ο άνθρωπος δύσκολα μπορεί να ζήσει μόνος του. Πάντα χρειάζεται έναν καλό λόγο, ένα ήρεμο βλέμμα, ένα χαμόγελο. Μια στήριξη γενικά. Ας στηρίξουμε ο ένας τον άλλον. Μπορούμε έτσι να αντιμετωπίσουμε πιο εύκολα την επιδημία. Τον καινούριο ιό ο οποίος μας έκανε να αντιληφθούμε πόσο λάθος είχαμε όταν δίναμε αξία σε υλικά αγαθά και σε ενέργειες και καταστάσεις ανούσιες και μηδαμινές όπως αυτές αποδεικνύονται σήμερα. 

   

ΝΕΟΣ ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ - ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ

Μετά από πλείστες όσες συνωμοσιολογικές θεωρίες, έρχονται οι ερευνητές και διαβεβαιώνουν ότι ο νέος κορωνοϊός δεν είναι προϊόν που κατασκευάστηκε ή τροποποιήθηκε σε κάποιο εργαστήριο. Αυτό μετά μελέτη και σύγκριση του γονιδιώματος 8 ιών της ομάδας των κορωνοϊών. 

Nat Med (2020). https://doi.org/10.1038/s41591-020-0820-9

ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΑΠΟ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ (ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΚΟΡΩΝΟΪΟ)

Θα το ξαναπούμε, οι λοιμώξεις και τα λοιμώδη νοσήματα ούτε έφυγαν ούτε θα μας εγκαταλείψουν ποτέ. Μαζί τους έμειναν και οι δηλώσεις μεγαλοσχημόνων "ειδικών" που προέβλεπαν την εξαφάνιση των λοιμωδών νοσημάτων. Αυτούς φαίνεται ακολούθησε και ο αεικίνητος υπουργός (τότε και τώρα) που τους πίστεψε και έκλεισε το νοσοκομείο Λοιμωδών στη Θεσσαλονίκη. Ας κάτσει τώρα να σκεφτεί το κατόρθωμα του και να δει τι λύσεις (έστω και χωροταξικές) θα προσέφερε σήμερα το νοσοκομείο.

Επειδή ακούμε καθημερινά νούμερα, νοσηλείες, θανάτους, καραντίνες, απαγορεύσεις κλπ κλπ, ας δούμε και κάποιες άλλες λοιμώξεις πλην του κορωνοϊού. Οι παρακάτω αριθμοί αφορούν ετήσιους θανάτους στον πλανήτη από την αντίστοιχη λοίμωξη. Τα στοιχεία προέρχονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) και δεν είναι του περασμένου αιώνα. Είναι τωρινά της περιόδου 2015-2019.  

Ιλαρά	142.000	και πλέον
Πνευμονία	800.000	(αφορά μόνο παιδιά)
Διάρροια	525.000	(παιδιά κάτω των 5 χρ.)
Φυματίωση	1.300.000
Ελονοσία	400.000
Δάγκειος	40.000
Χολέρα	100.000
Τυφοειδής πυρετός	150.000
Ηπατίτιδα Β	880.000
Ηπατίτιδα C	390.000
HIV	770.000
HPV	300.000
Γρίπη	400.000

Και φυσικά αν αναφέρουμε τη μεγάλη μάστιγα των σεξουαλικώς μεταδιδομένων νοσημάτων θα δούμε ότι ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ αποκτώνται 1.000.000 και πλέον νέες περιπτώσεις σεξουαλικώς μεταδιδόμενου νοσήματος.

Εκτιμάται ότι ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ παρατηρούνται συνολικά 376.000.000 νέες περιπτώσεις με ένα από τα εξής νοσήματα: χλαμύδια, γονόρροια, σύφιλη, τριχομονάδες.

Όλα τα παραπάνω νούμερα ζαλίζουν. Καμία σύγκριση με αυτά της τρέχουσας επιδημίας. Και καμία αναλόγου μεγέθους κινητοποίηση των αρχών και των υπηρεσιών. Ευχολόγια πολλά. Πράξεις ελάχιστες. Προσπάθειες μείωσης κατά τόπους γίνονται. Δρακόντεια μέτρα δεν βλέπουμε. Γιατί; Τι δεν ενοχλεί στις παραπάνω λοιμώξεις και τι ενοχλεί στη νέα λοίμωξη που ενέσκηψε; Εκτός κι αν γνωρίζουν κάτι επιπλέον οι διοικούντες και πιστεύουν ότι σε ετήσια βάση η νυν επιδημία θα ξεπεράσει τα παραπάνω ανατριχιαστικά νούμερα. Ή εκτός αν γνωρίζουν κάτι άλλο που προς το παρόν δεν φαίνεται. Και μακάρι να μην συμβεί. Ο Θεός είναι μεγάλος για όλους.

Παρά ταύτα οφείλουμε να υπακούσουμε όλοι στα προτεινόμενα μέτρα. Με πειθαρχία και υπομονή. Ας αναθεωρήσουμε κάποια πράγματα. Αν δεν μας δίδαξε η ιστορία ας μας διδάξει η νυν επιδημία. Ουδείς άτρωτος. Ούτε και αυτοί που κυβερνούν τον πλανήτη. 

ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ - ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

Μέτρα, μέτρα και πάλι μέτρα. Ο Έλληνας είναι απείθαρχος. Ανυπάκουος. Το αποδεικνύουν καθημερινά τα γεγονότα. Σωστά  τα όποια μέτρα αποφασίζει το κράτος. Το λάθος όμως είναι ότι τα παίρνει σταδιακά. Το ξαναείπαμε. Εξ αρχής όλα μαζί τα μέτρα. Μια κι έξω με βαρύτατα πρόστιμα για να αποδώσουν.

Την εφαρμογή των μέτρων επέλεξε η χώρα μας, όπως και πολλές άλλες χώρες. Υπάρχει και η άλλη μέθοδος, της φυσικής ανοσίας ή αν θέλετε της ανοσίας αγέλης. Στηρίζεται σε επιστημονικά δεδομένα, στη φύση την ίδια. Απαιτεί όμως και ισχυρό σύστημα υγείας. Και ισχυρή οικονομία. Πιο από τα δυο συστήματα είναι καλύτερο, θα το δείξει το μέλλον. Ήδη όμως κάποιες λίγες χώρες τα κατάφεραν χωρίς μέτρα ιδιαίτερα. 

Μια καθημαγμένη χώρα δεν μπορεί να αντέξει τη φυσική επιλογή. Την ανοσία αγέλης. Λογικό είναι. Όμως μέχρι πότε μπορεί μια χώρα να κρατά στρατοκρατικά μέτρα; Μέχρι πότε θα είναι όλα κλειστά; Μέχρι πότε θα κλειδαμπαρώσει τον κόσμο για να μην μπει μέσα ο αόρατος εχθρός; Η γενικευμένη καραντίνα δεν αποδίδει συνήθως τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Η καραντίνα θεωρείται έσχατη λύση, δεδομένων των αυστηρών περιορισμών που επιβάλλει στην ατομική ελευθερία και όταν χρησιμοποιηθεί κακώς ή αποδειχθεί αναποτελεσματική τότε μπορεί να υπονομεύσει σοβαρά την εμπιστοσύνη του λαού προς την κυβέρνηση.Πιο ορθή και κατάλληλη είναι η ατομική ευθύνη, η προσωπική υπευθυνότητα. Αυτό όμως απαιτεί παιδεία. Κάτι που λείπει από το λαό μας. Και φυσικά δεν φταίει ο ίδιος ο λαός. Φταίνε όλοι αυτοί που τον εμπόδισαν να αποκτήσει την παιδεία. Ή καλύτερα αυτοί που τον οδήγησαν σε λάθος μονοπάτια. Αυτά όμως έγιναν, δεν επιστρέφουν. Ας δούμε τώρα πως θα βγούμε από την κρίση αυτή. 

ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ ΚΑΙ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ

Yπάρχει αλληλεπίδραση αυτών των δύο;

Η έντονη ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να προκαλεί μακροχρόνιες πνευμονικές βλάβες οι οποίες στην περίπτωση νόσησης από κορωνοϊό αποτελούν επιβαρυντικό στοιχείο για την εξέλιξη του ασθενούς.

Από την άλλη πλευρά η μαζική επιβράδυνση ή διακοπή λειτουργίας εργοστασίων κλπ λόγω πανδημίας, μειώνει τις ρυπογόνες εκπομπές. Πιο καθαρή ατμόσφαιρα, πιο καθαρά τα πάντα. Πχ. τα νερά της Βενετίας φαίνονται πιο καθαρά από ποτέ.

Στο πανεπιστήμιο του Stanford ποσοτικοποιήθηκε ο αντίκτυπος από τα μέτρα και διαπιστώθηκε ότι μπορούν να αποφευχθούν έως και 75.000 πρόωροι θάνατοι λόγω της ελάττωσης της ρύπανσης. Το νούμερο αυτό επισκιάζει τους θανάτους από κορωνοϊό (με αυτά που ισχύουν έως σήμερα).

Δηλ. η λοίμωξη COVID-19 έχει ως έμμεσο αποτέλεσμα τη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας, κάτι που μειώνει τη ρύπανση, και αυτό σώζει ζωές. Αυτό δεν σημαίνει ότι θέλουμε επιδημίες. Αυτό σημαίνει αλληλεπιδράσεις κάποιων  συμβάντων. 

GHN 19-03-2020

CNN 17-03-2020

GUARDIAN 17-03-2020

KΟΡΩΝΟΪΟΣ ΚΑΙ ΘΗΛΑΣΜΟΣ

Με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα: 

• Καμία ένδειξη ότι η έγκυος είναι σε υψηλότερο κίνδυνο για τη λοίμωξη
• Δεν διαπιστώθηκε κάθετη μετάδοση της λοίμωξης
• Νεογνά μητέρων  με ύποπτη, πιθανή ή βεβαιωμένη νόσηση από τον κορωνοϊό, επιτρέπεται να θηλάζουν – τηρουμένων φυσικά όλων των μέτρων προσωπικής και γενικής υγιεινής
• Δεν συνιστάται απομόνωση του νεογνού και αποχωρισμός του από τη μητέρα

WHO, March 2020

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ (SARS-CoV-2) - ΠΟΣΟ ΖΕΙ ΕΚΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ;

Νέα μελέτη από το National Institutes of Health, CDC, UCLA και Princeton University / USA που δημοσιεύθηκε στο The New England Journal of Medicine  δείχνει ότι ο νέος κορωνοϊός SARS-CoV-2 επιβιώνει εκτός οργανισμού τα εξής χρονικά διαστήματα στα παρακάτω υλικά: 

-αερόλυμα (aerosol) έως 3 ώρες (αμφισβητείται) 
-χαλκός έως 4 ώρες
-χαρτόνι έως 24 ώρες
-πλαστικά έως 2-3 ημέρες
-μεταλλικές (κυρίως χαλύβδινες) επιφάνειες  έως 2-3 ημέρες

Άρα ο άνθρωπος μπορεί να μολυνθεί με τον ιό από τον αέρα ή αγγίζοντας μολυσμένα αντικείμενα εφόσον φυσικά συντρέχουν οι χρονικές προϋποθέσεις. 

Να σημειωθεί ότι μόλυνση δεν σημαίνει υποχρεωτικά και νόσηση. Αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και (σύμφωνα με τα γενικώς ισχύοντα για τα παθογόνα) κυρίως από το ιικό φορτίο και την γενική κατάσταση υγείας και άμυνας κάθε ατόμου. 

NIH / News Release  17-03-2020

NEJM DOI: 10.1056/NEJMc2004973 (2020)

SARS-CoV-1 KAI SARS-CoV-2

Ο πιο συγγενικός ιός με τον νέο κορωνοϊό είναι ο SARS-CoV-1, ο οποίος προκάλεσε την επιδημία SARS και στη συνέχεια δεν έχει ανιχνευθεί από το 2004 και έπειτα (αφού ελέγχθηκε η επιδημία SARS). 

Σε πρόσφατη μελέτη, μεταξύ άλλων διαπιστώθηκαν τα εξής:

- ο SARS-CoV-2 προκάλεσε πολύ μεγαλύτερη επιδημία, χωρίς αυτό να μπορεί να ερμηνευθεί
- οι άνθρωποι μεταδίδουν τον νέο ιό ακόμη και πριν εκδηλωθούν τα συμπτώματα

- ο ιός μεταδίδεται και εξαπλώνεται κυρίως στην κοινότητα παρά εντός των νοσοκομείων και γενικά του συστήματος υγείας


NEJM DOI: 10.1056/NEJMc2004973 (2020)

Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΤΟΥ ΦΟΒΟΥ

Kαθώς οι περιπτώσεις της λοίμωξης COVID-19 πολλαπλασιάζονται, ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια μας μια άλλη πανδημία, αυτή του φόβου. Τα ΜΜΕ με υποβλητική μουσική και πομπώδες ύφος ανακοινώνουν συνεχώς ακυρώσεις δημοσίων εκδηλώσεων, προβάλλουν εικόνες κόσμου που ψωνίζει ασυναίσθητα, πανικόβλητος από την επερχόμενη καταστροφή, δείχνουν έρημους δρόμους και μασκοφορεμένους πολίτες. 

Η εξάπλωση του φόβου είναι ταχύτερη από την εξάπλωση του ιού. Του αόρατου ιού. Ενώ ο φόβος καθίσταται ορατός λόγω του τρόπου προβολής των σύγχρονων μέσων πληροφόρησης. Παρακολουθώντας ή ακούγοντας κάποιον που φοβάται, αυτό σας οδηγεί εμμέσως στο να φοβάστε και εσείς, χωρίς απαραίτητα να γνωρίζετε τι προκάλεσε τον φόβο του άλλου ατόμου.

Η μόλυνση από τον φόβο  είναι ένα ισχυρό συμβάν, ανεξήγητο στην έναρξη του και ανεξέλεγκτο στην εξέλιξη του. Από πολλούς θεωρείται ως αντανακλαστικό επιβίωσης, όπου μέσω των νευρικών δομών εκλύονται αμυντικές λειτουργίες που προσπαθούν να βοηθήσουν  τον οργανισμό να αντιδράσει. Οι άνθρωποι είναι πολύ ευαίσθητοι στον πανικό ή στον φόβο. Επίσης είναι ικανοί στο να ανιχνεύουν τις αντιδράσεις επιβίωσης άλλων ανθρώπων. Η κοινωνική μετάδοση του φόβου είναι πιο ισχυρή μεταξύ ατόμων που σχετίζονται μεταξύ τους ή ανήκουν στην ίδια ομάδα. Παρόλα αυτά, ο φόβος της μόλυνσης είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος μετάδοσης της άμυνας όχι μόνο μεταξύ των μελών της ίδιας ομάδας αλλά και μεταξύ των ειδών. Πολλά είδη του ζωικού βασιλείου, απέκτησαν κατά την εξέλιξη τους την ικανότητα να αναγνωρίζουν κλήσεις συναγερμού άλλων ειδών. 

Η μόλυνση του φόβου γίνεται αυτόματα και ασυνείδητα, καθιστώντας δύσκολο τον πραγματικό έλεγχο. Το φαινόμενο αυτό εξηγεί τις μαζικές επιθέσεις πανικού που μπορεί να συμβούν κατά τη διάρκεια μουσικών συναυλιών, αθλητικών εκδηλώσεων ή άλλων δημόσιων συγκεντρώσεων. Μόλις πυροδοτηθεί ο φόβος στο πλήθος, δεν υπάρχει χρόνος ή ευκαιρία να επαληθευτούν οι πηγές τρόμου. Οι άνθρωποι βασίζονται ο ένας στον άλλο. Ο φόβος ταξιδεύει από τον ένα στον άλλο, μολύνοντας κάθε άτομο στη διαδρομή του. Και έτσι εκδηλώνεται ο ομαδικός πανικός που πολλές φορές οδηγεί σε τραγωδίες.

Η εξάπλωση και μόλυνση από τον φόβο δεν απαιτεί άμεση φυσική επαφή με άλλους. Τα μέσα ενημέρωσης που διανέμουν τρομακτικές εικόνες και πληροφορίες μπορούν να διαδώσουν πολύ αποτελεσματικά τον φόβο. Και το αίσθημα του φόβου δεν υποχωρεί εύκολα μιας και οι ειδήσεις βομβαρδίζουν επί 24ωρου βάσεως.

Ο φόβος είναι κοινωνικό φαινόμενο. Συνεπώς με τον ίδιο τρόπο μπορούν να μεταφερθούν κοινωνικά και οι πληροφορίες για την ασφάλεια. Η ύπαρξη ενός ήρεμου και σίγουρου για τα λεγόμενα του ατόμου μπορεί να βοηθήσει να ξεπεραστεί ο φόβος που αποκτήθηκε μέσω της παρατήρησης άλλων. Δεδομένο είναι επίσης ότι οι πράξεις έχουν μεγαλύτερη σημασία από τα λόγια. Άρα λόγια και πράξη πρέπει να ταιριάζουν. Πχ., το να εξηγείς ότι η μάσκα δεν προστατεύει και ταυτόχρονα να προβάλλονται εικόνες ατόμων που ελέγχουν για COVID-19 και που συγχρόνως φορούν διαστημικές στολές, αυτό είναι αντιπαραγωγικό. Οι άνθρωποι θα αγοράσουν μάσκες προσώπου επειδή βλέπουν τις αρχές να τις φορούν όταν αντιμετωπίζουν κάποιον αόρατο κίνδυνο.

Οι λέξεις βέβαια εξακολουθούν να έχουν σημασία. Πληροφορίες σχετικά με τον κίνδυνο και την ασφάλεια πρέπει να παρέχονται με ξεκάθαρες οδηγίες. Κάθετες θα έλεγα.  Αυτός που βρίσκεται υπό πίεση δύσκολα επεξεργάζεται λεπτομέρειες που συνήθως αυξάνουν την αβεβαιότητα. Και η αβεβαιότητα αυξάνει τους φόβους και το άγχος. Οι άνθρωποι μοιράζονται απειλές και φόβους με άλλους. Αλλά έχουν και την ικανότητα να αντιμετωπίζουν μαζί αυτές τις απειλές.

Μην αφήνετε να σας πλημμυρίζει ο πανικός. Συνήθως τα πράγματα είναι πιο απλά από ότι θέλουν να μας τα παρουσιάσουν ή να μας τα επιβάλλουν. Περιορίστε τις τηλεοράσεις. Ακούτε ειδήσεις μόνον μία φορά την ημέρα, συνήθως το βράδυ. Αν βάλετε κάτω τα νούμερα θα δείτε ότι είναι αμείλικτα σε σχέση με άλλες καταστάσεις. Τηρείτε τα (πιθανόν υπερβολικά για ορισμένους) επιβληθέντα μέτρα με ψυχραιμία. Ανεξαρτήτως απόψεων, η πειθαρχία στις εντολές της πολιτείας όταν αυτές αφορούν δημόσια υγεία, είναι αναγκαία.  Έχετε όμως πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού σας ότι η άποψη για καταστάσεις κατευθυνόμενες προς όφελος κάποιων, μπορεί να μην απέχει πολύ από την αλήθεια. Ο άνθρωπος ζει χιλιάδες χρόνια με τα μικρόβια. Αυτό δεν αλλάζει με τίποτε. Δεν θα το αλλάξει ούτε ο πανικός ούτε τα υπερφορτωμένα από ψώνια καρότσια. Η φύση, πρώτον απεχθάνεται το κενό και, δεύτερον κρατάει πάντα ισορροπίες.

ΔΙΑΣΤΑΥΡΟΥΜΕΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΟΡΩΝΟΪΩΝ

Η ομάδα κορωνοϊών όπου ανήκει και ο  νέος SARS-CoV-2 (που προκαλεί τη λοίμωξη CONVID-19) προκαλεί και κοινά κρυολογήματα. Θα μπορούσαν τα αντισώματα που έχουμε από ένα τέτοιο κοινό κρυολόγημα να προστατεύσουν από τον καινούριο κορωνοϊό; 
Θεωρητικά όχι γιατί είναι ένας πρωτοεμφανιζόμενος ιός.
Ωστόσο, βρέθηκε ότι αντισώματα έναντι του SARS-CoV μπορούν να εμποδίσουν τη λοίμωξη των κυττάρων από τον  SARS-CoV-2 in vitro.
Άρα υπάρχει η πιθανότητα προστατευτικής διασταυρούμενης ανοσίας.

Ενθαρρυντικό αυτό αρκεί να αποδειχθεί πλήρως.

GHN 13-03-2020  

ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΠΟ ΚΟΡΩΝΟΪΟ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

Με βάση τα στοιχεία που προς το παρόν υπάρχουν από λίγες μελέτες σε μικρό αριθμό ασθενών, μπορούμε να συνοψίσουμε τα εξής ευρήματα της λοίμωξης από κορωνοϊό στην παιδική ηλικία:

• Η συχνότητα στα παιδιά (< 16 χρ.) είναι μικρή, 1.6%
• H λοίμωξη είναι ήπια στα παιδιά (1 μην. έως 14 χρ.) - ωστόσο, σε μια μελέτη παρατηρήθηκε και σοβαρή νόσηση
• Πιο συχνά προσβάλλονται παιδιά με υποκείμενα ή συνυπάρχοντα νοσήματα
• Συχνότερα συμπτώματα: πυρετός (60%) και βήχας (65%)
• Σε ποσοστό 40% των παιδιών δεν υπήρξε πυρετός
• Συνύπαρξη άλλης λοίμωξης σε ποσοστό 40%
• Η πνευμονία από τον ιό είναι πιο ήπια στα παιδιά
• Εργαστηριακά, στο 80% των περιπτώσεων παρατηρείται αύξηση της τιμής προκαλσιτονίνης
• - η προκαλσιτονίνη είναι δείκτης βακτηριακής λοίμωξης και αυτό πιθανόν να σημαίνει την αναγκαιότητα αντιβακτηριακής θεραπείας σε τέτοια παιδιά
• - το αν η αυξημένη προκαλσιτονίνη σημαίνει συνύπαρξη βακτηριακής λοίμωξης, αυτό δεν έχει αποδειχθεί προς το παρόν
• Το ποσοστό θετικού φαρυγγικού επιχρίσματος είναι μικρό
• Η παρουσία και άλλου ιού στον διαγνωστικό έλεγχο δεν σημαίνει ότι ο κορωνοϊός δεν είναι το αίτιο
• Σε υπόνοια λοίμωξης είναι αναγκαία η έγκαιρη λήψη CT πνεύμονος
• Η CT δείχνει ετερόπλευρες ή αμφοτερόπλευρες μικρές ή και μεγαλύτερες εστίες πύκνωσης που ενίοτε περιβάλλονται από άλω 
• Τα ευρήματα της CT θα πρέπει να διαφοροδιαγιγνώσκονται από άλλες ιογενείς (πχ., γρίπη, RSV, αδενοϊός) ή και βακτηριακές (πχ. πνευμονιόκοκκος, μυκόπλασμα, χλαμύδια κλπ) πνευμονίες των παιδιών
• Στις βακτηριακές πνευμονίες η πύκνωση είναι πιο έντονη.
• Τα απεικονιστικά ευρήματα πολλές φορές αλληλοεπικαλύπτονται σε διάφορης αιτιολογίας πνευμονίες 
• Η CT από μόνη της δεν επαρκεί για την αιτιολογική διάγνωση
• Απαιτείται συνδυασμός εργαστηριακού αιτιολογικού ελέγχου (πχ., φαρυγγικό επίχρισμα θετικό για COVID-19) και CT

Ped Pulmonol. 2020 Mar 5. doi: 10.1002/ppul.24718

N Engl J Med. 2020 Mar 12. doi: 10.1056/NEJMc2003717

Medscape 2020 Mar 13

ΠΕΡΙ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ ΣΚΕΨΕΙΣ

Τόσα διαβάζουμε, τόσα ακούμε περί κορωνοϊού, τι να πιστέψουμε πια. Και κάποια στιγμή ο ο κ. εκπρόσωπος του ΕΟΔΥ είπε αυτό που γνωρίζουμε οι γιατροί. Η γρίπη προκαλεί 400-500.000 νεκρούς  σε όλο τον πλανήτη κάθε χρόνο. Μέχρις στιγμής η πανδημία του κορωνοϊού προκάλεσε λιγότερο από 5000 θανάτους. Ούτε το ένα νούμερο είναι αποδεκτό ούτε το άλλο φυσικά. Αυτά είναι τα δεδομένα.

Εκείνο που προκαλεί εντύπωση είναι ο παγκόσμιος συναγερμός, ο πανικός, τα λαμβανόμενα μέτρα, ο φόβος. Γιατί άραγε δεν κινητοποιείται έτσι ο πλανήτης για τη γρίπη; Ή για όποια άλλη ανάλογης μορφής και φύσεως λοίμωξη; Γιατί τέτοια διαφοροποίηση στις αντιδράσεις; Περίπου ίδιες λοιμώξεις είναι. Τι ήταν εκείνο που θορύβησε τις υγιειονομικές αρχές; Μήπως γνωρίζουν κάτι που δεν το γνωρίζει ο κόσμος όλος; Μα σήμερα στην εποχή του διαδικτύου και της άκρατης πληροφόρησης μπορεί να μείνει κάτι κρυφό;

Θα το ξαναγράψω. Αν βάλουμε κάτω ψυχρά και λογικά τα νούμερα γρίπης και κορωνοϊού τότε θα δούμε τελείως διαφορετικές καταστάσεις από όσα πιστεύουμε. Φυσικά μιλάω με τα τρέχοντα δεδομένα. Αν αυτά διαφοροποιηθούν, διαφοροποιούνται και οι απόψεις.

Λήφθηκαν κάποια μέτρα από την πολιτεία. Πολύ σωστά. Το λάθος είναι ότι ανακοινώθηκαν θορυβωδώς. Με πομπώδες ύφος. Όχι όλα μαζί, αλλά σταδιακά. Ίσως άλλο λάθος. Ξέχασαν φαίνεται ότι απευθύνονται σε έναν από τους πιο απειθάρχητους λαούς. Έπρεπε σωστά μέτρα, με λιτές ανακοινώσεις και με τη μνεία ότι κάθε παράβαση των μέτρων συνοδεύεται από αυστηρή τιμωρία. Στην πράξη όμως, όχι μόνον στη θεωρία.  Εδώ έχουμε  συνεχείς ανακοινώσεις κάθε μέρα, με ύφος που αποπροσανατολίζει, με αναφορές αριθμών, νοσούντων τε και τεθνεώτων, λες και είμαστε στη μέση του καταστροφικού κυκλώνα που θα αφανίσει όλον τον πληθυσμό. Δεν ήθελε πολύ να απλωθεί ο πανικός. Και ο πανικός είναι ο χειρότερος σύμβουλος (πόσες φορές θα το γράψουμε αυτό;). Και ο κόσμος αντιδρά ανάλογα, λες και ζούμε τις τελευταίες ημέρες της Πομπηίας.

Τα βασικά μέτρα λοιπόν προφύλαξης παρακάτω. Τόσο απλά και συνήθη, που αν εφαρμοζόταν από νωρίς νωρίς ίσως ήταν διαφορετική η εξέλιξη:
-καλό και συχνό πλύσιμο χεριών
-βήχας, πτάρνισμα με καλυμμένο πρόσωπο
-καθάρισμα του κινητού 2 φορές την ημέρα
-παραμονή στο σπίτι κάθε ατόμου με σημειολογία από το αναπνευστικό

Πριν πάρα πολλά χρόνια στην Παιδιατρική Κλινική του νοσοκομείου Λοιμωδών είχαμε αναρτήσει σε κάθε θάλαμο οδηγίες για το πλύσιμο των χεριών. Είχαμε επίσης παντού φιαλίδια με αντισηπτικό. Κάποιοι μας κορόϊδευαν τότε λέγοντας μας υπερβολικούς και τονίζοντας ότι οι λοιμώξεις φθίνουν και τείνουν να εξαφανιστούν. Δεν πειράζει, θα ήθελα να ξέρω σήμερα τι λένε.

Μην πανικοβάλλεσθε λοιπόν. Μην αδειάζετε τα S/M. Τηρείστε τα απλά μέτρα υγιεινής, κλείστε τις τηλεοράσεις. Η πολιτεία επέβαλε και κάποια άλλα μέτρα, κατ΄ άλλους αναγκαία, κατ΄ άλλους όχι. Τηρείστε τα με προσοχή. Και αύριο μέρα είναι. Δεν θα πάθουμε κάτι αν σήμερα στερηθούμε μια συνήθεια ή μια "πολυτέλεια".  Έτσι θα μπορέσουμε να χαρούμε καλύτερα το αύριο.

ΔΙΑΚΟΠΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

Από σήμερα και για 15 ημέρες (με τα τωρινά δεδομένα) το εκπαιδευτικό σύστημα αργεί. Σε όλες του τις βαθμίδες. Θα έλεγα, με μία έννοια σωστό το μέτρο. Ίσως ήρθε λίγο καθυστερημένα.  

Όμως το μέτρο αυτό χωλαίνει. Και φαίνεται ότι θα σκοντάψει στη νοοτροπία του λαού μας. Οι Έλληνες είναι απείθαρχος λαός. Διακοπή μαθημάτων σημαίνει περιορισμός των κινήσεων, σημαίνει περιορισμός των παιδιών στο σπίτι. Δεν σημαίνει βόλτες, παιδικές χαρές, εμπορικά κέντρα, καφετέριες, internet-cafe. Αν συμβούν αυτά τότε το μέτρο θα έχει αντίθετα αποτελέσματα. Αντί περιορισμού της διασποράς πιθανόν να επιφέρει αύξηση και της διασποράς και των νοσήσεων. 

Εδώ πλέον υπεισέρχεται η υπευθυνότητα του καθενός ξεχωριστά. Τα μέτρα και οι οδηγίες των κεντρικών οργάνων σε τέτοιες κρίσιμες περιόδους πρέπει να τηρούνται, ανεξάρτητα από το αν κάποιοι διαφωνούν. Και φυσικά μπορεί να διαφωνούν πολλοί. Αλλά αυτό δεν λέει κάτι. Κι εγώ διαφωνώ με την έκταση που έχει λάβει το θέμα κορωνοϊός, τόσο διεθνώς όσο και στη χώρα μας. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να μη λάβω μέτρα. Τι θα κάνουμε, αντάρτικο στην υγεία; 

Βέβαια το μέτρο αυτό δημιουργεί και άλλα προβλήματα που πιστεύω ότι με ισχυρή κυβερνητική βούληση μπορούν να λυθούν. Οι πρώτες ενδείξεις πάντως από την πρώτη μέρα δείχνουν ότι οι νεαροί, κυρίως, άδραξαν την ευκαιρία για καφετέριες και internet - cafe. Θα δούμε πως θα συνεχίσει η κατάσταση. 

Πιστεύω ότι κάθε μέτρο που πήρε ή θα πάρει το κράτος για έλεγχο της επιδημίας, πρέπει να τηρηθεί αυστηρά ή ακόμη και να επιβληθεί έστω και με αστυνομικά μέσα. Μπορεί αυτό να ενοχλεί το "δημοκρατικό" συναίσθημα κάποιων, αλλά εδώ δεν πρόκειται για εκλογές, για ανάδειξη κυβερνήσεων, κλπ κλπ. Πρόκειται για την υγεία όλων. Για μια επιδημία που δεν γνωρίζουμε πως θα εξελιχθεί. 

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ - ΠΡΟΛΗΨΗ - ΠΟΤΕ;

Άγνωστος ο ιός, άγνωστη η συμπεριφορά του, άγνωστο και το διάστημα που χρειάζεται για την παρασκευή εμβολίου. Εκείνο που λίγο έγινε γνωστό είναι το κόστος έρευνας και παρασκευής. Ειδικοί θεωρούν πως χρειάζονται 2 δις και αναζητούνται χρηματοδότες. 

Reuters 09-03-2020

Ήδη όμως άρχισαν κλινικές δοκιμές σε πάσχοντες, με ένα νέο αντιικό, τη remdesivir. Να δούμε. 

ΝΙΗ / News Releases / 25-02-2020

Προς το παρόν ας ακολουθούμε αυστηρά μέτρα υγιεινής, ας περιορίσουμε τις εξόδους και φυσικά ας κλείσουμε τις τηλεοράσεις. Μόνον πανικό προκαλούν. 

ΓΡΙΠΗ (ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ ΑΚΡΗ Ο ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ)

Για να ξεφύγουμε λίγο από τον κορωνοϊό, ας πούμε και για ένα νόσημα που ταλανίζει τον πλανήτη χρόνια τώρα. Τη γρίπη. Και επειδή κάθε χρόνο μας βομβαρδίζουν με τη χορήγηση εμβολίου, ας δούμε για μια ακόμη φορά την αποτελεσματικότητα του, με βάση τα μέχρι τώρα στοιχεία πρόσφατης μελέτης.

Γενική αποτελεσματικότητα:     45%
Αποτελεσματικότητα κατά Η1Ν1 σε ηλικίες 18 - 49 χρ :     5%

Μερικά νούμερα επίσης για τη φετινή συχνότητα της νόσου (στις ΗΠΑ-στοιχεία από  CDC για περίοδο Οκτώβριος 2019-Φεβρουάριος 2020): 

-νοσήσεις:  34.000.000
-νοσηλείες:      350.000

-θάνατοι:            20.000

FluView, CDC, February 2020

MMWR,  2020 / 69(7):177–182
MedPage Today,  March 2020

Σημείωση

Το εμβόλιο για μια ακόμη χρονιά έχει πενιχρή αποτελεσματικότητα.

Τα στοιχεία για τη νόσο αφορούν μία και μόνη χώρα, με την υποσημείωση ότι σαφώς θα είναι πιο αυξημένα στο τέλος της περιόδου. Η σύγκριση με τα παγκόσμια στοιχεία για τον κορωνοϊό είναι καταλυτική. Κανείς δεν αμφισβητεί καμία λοίμωξη, κανέναν αριθμό, καμία βαρύτητα νόσου. Κανείς όμως δεν μπορεί επίσης να αποφύγει σκέψεις ή να απαγορεύσει τις σκέψεις για τους λόγους της παγκόσμιας κινητοποίησης, της καταβαράθρωσης οικονομιών, του πλήγματος κατά του τουρισμού, της πτώχευσης κάποιων αεροπορικών εταιρειών, της διακοπής μαθημάτων, της απαγόρευσης συναθροίσεων (πολιτικών και θρησκευτικών), του παγκόσμιου πανικού γενικώς. Και ο πανικός είναι ο χειρότερος σύμβουλος. 

Θα ήταν ύβρις προς την επιστήμη να ισχυρισθεί κάποιος ότι "έτσι ελέγχονται ευκολότερα οι μάζες", αλλά έχει ειπωθεί και αυτό.

Το ποιος έχει δίκιο, θα το δείξει η ιστορία.

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ - ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

Θα ήθελα να σχολιάσω το πρόσφατα προκύψαν θέμα της Θείας Κοινωνίας στην εποχή του κορωνοϊού.  Μία καθηγήτρια λοιμωξιολόγος είπε ευθαρσώς την άποψη της και ακολούθησαν αντιδράσεις.Η καθηγήτρια αυτή δεν είναι μία οποιαδήποτε λοιμωξιολόγος αλλά Η λοιμωξιολόγος, που μελέτησε και διεύρυνε τον τομέα αυτόν όσο κανείς άλλος στην Ελλάδα. Δεν νομίζω ότι ήταν οι χριστιανικές καταβολές της που την ώθησαν στη δήλωση. Νομίζω ότι εξέφρασε επιστημονική άποψη.

Με το θέμα είχα ασχοληθεί προ πολλών ετών (12 Απριλίου 2007).με σχετική ανάρτηση στο ιστολόγιο Τότε είχε προκύψει πρόβλημα με δυο άτομα που είχαν μεταλάβει και στη συνέχεια νόσησαν από μηνιγγίτιδα, οπότε το ερώτημα ήταν τι θα γίνει με τους επόμενους και αν θα δοθεί χημειοπροφύλαξη ή όχι.

Η απάντηση τότε αλλά και τώρα είναι ίδια:
-αν πιστεύεις, τότε εξ ορισμού η Θεία Κοινωνία δεν μεταδίδει τίποτε
-αφήνοντας το θρησκευτικό συναίσθημα, τονίζεται ότι επιστημονικά δεν έχει βρεθεί πως όσοι κοινωνούν είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο για λοιμώξεις. Εξάλλου είναι γνωστό ότι τα χέρια μεταδίδουν σε μεγαλύτερο ποσοστό τις λοιμώξεις από ό,τι τα χείλη.
-από όσο είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, ουδέποτε αναφέρθηκε κάτι για ιερείς που κοινωνούν σε νοσοκομεία, ή παλαιότερα σε κέντρα φυματίωσης κλπ και που ως γνωστόν καταλύουν την κοινωνία στο τέλος.
-εξάλλου ας σκεφτούμε ότι για τη μετάδοση δεν απαιτείται μόνον επαφή αλλά και συγκεκριμένο ιικό φορτίο (άλλοτε άλλο για κάθε παθογόνο). 

Εν κατακλείδι, το θέμα είναι πολύ απλό. Όταν πιστεύεις, ασπάζεσαι το ότι η Θεία Κοινωνία είναι μυστήριο, άρα δεν φοβάσαι τίποτε. Όταν δεν πιστεύεις, δεν κοινωνάς, διότι δεν έχει νόημα για σένα. 

ΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΚΑΙ ΠΑΛΙ

Ο εκπρόσωπος του ΕΟΔΥ για τον κορωνοϊό, καθηγητής λοιμωξιολογίας, έκανε για μια ακόμη φορά δηλώσεις.

Αρχίζει λοιπόν με τη φράση όχι πανικός, αλλά ψυχραιμία.

Και παρακάτω σε κάποιο σημείο μιλά για πιθανότητα 900.000-1.500.000  μελλοντικών ασθενών στη χώρα μας με ανάλογους φυσικά χιλιάδες νεκρούς.

Υπόθεση εργασίας λοιπόν για τον κ. εκπρόσωπο. Με υποθέσεις και πιθανότητες για έναν ιό που  γνωρίζουμε ελάχιστα για τη συμπεριφορά του, βγαίνει και διασπείρει ο ίδιος τον πανικό συνιστώντας ταυτόχρονα να διατηρούμε την ψυχραιμία μας και να μην πανικοβαλλόμαστε. Εξάλλου, τα κρούσματα δεν είναι τόσα όσα ανακοινώνονται αλλά πολύ, πολύ, πολύ περισσότερα, όπως ο ίδιος τονίζει. Κατά τα άλλα όχι πανικός !

Ο κ. εκπρόσωπος αγνοεί (;) ότι οι θάνατοι διεθνώς δεν έχουν φτάσει καν τις 4000; Άντε ας πούμε 5000. Ότι τα περιστατικά είναι μόλις 90.000, προς το παρόν παγκοσμίως; Το μόλις, σύμφωνα με δικούς του υπολογισμούς που για τη χώρα μας μπορεί να φτάσει το 1.5 εκατομμύριο. Κι ας έχει πει κάπου ότι η πλειονότητα των ατόμων νοσούν πολύ ήπια.

Άραγε εκεί κάτω στον ΕΟΔΥ αγνοούν ότι από τη φυματίωση πεθαίνουν 1.500.000 άνθρωποι το χρόνο;  Δεν ακούσαμε καμιά κινητοποίηση γιαυτό. Ας βάλουμε δίπλα δίπλα τους θανάτους από κορώνα και φυματίωση. Σκεφτείτε πόσοι πρέπει να αρρωστήσουν βαριά από κορώνα για να πλησιάσουν λίγο τα δυο νούμερα.

Να αναφέρω και άλλες λοιμώξεις; Ετήσιοι θάνατοι: Πνευμονία 800.000,  Διάρροια  1.300.000,  Ελονοσία  1.000.000 - 3.000.000.

Να αναφέρω ότι κάθε χρόνο παρατηρούνται  350.000.000 - 360.000.000 νέες περιπτώσεις σεξουαλικώς μεταδιδομένων νοσημάτων; Σχεδόν 1.000.000 την ημέρα. Ποιος κινητοποιήθηκε για όλες αυτές τις καταστάσεις και τους θανάτους; Μήπως γιατί δεν αγγίζουν τόσο πολύ τη Δύση;

Νομίζω ότι ο κ. εκπρόσωπος του ΕΟΔΥ θα πρέπει να περιορίσει τις δηλώσεις του και να αφήσει τους πολίτες να βρουν μόνοι τους την ψυχραιμία και την ηρεμία. Αφού βέβαια, τη βρει πρώτα ο ίδιος.

ΔΗΛΩΣΕΙΣ: ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΑ e-LEARNING

Επανέρχομαι στο θέμα των σχολείων και γενικώς των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.Να κλείσουν ή  όχι, πότε και για πόσο; Αυτό είναι θέμα της ειδικής επιτροπής που όρισε το κράτος για τον κορωνοϊό, η οποία θα εκτιμήσει επαρκώς τα δεδομένα και θα αποφασίσει.

Εδώ θα σχολιάσω τις δηλώσεις "σημαίνοντος" καθηγητή ξένου ιδρύματος που δήλωσε: άμεσο κλείσιμο των σχολείων και σχολών και μαθήματα με e-learning και ειδικές πλατφόρμες στην τηλεόραση!!! Για την Ελλάδα αυτά. Ο Έλληνας καθηγητής του LSE. Ο οποίος από το γραφείο
στην αλλοδαπή κάνει ασκήσεις επί χάρτου και δηλώνει απλά για να δηλώνει. Τα σχολεία αν κλείσουν πρέπει να κλείσουν άμεσα. Τα e-learning και οι πλατφόρμες πότε πιστεύει ότι μπορούν να λειτουργήσουν εν Ελλάδι;  Άμεσα; Ή μήπως θα χρειαστεί κάποιο χρονικό διάστημα (μπορεί να φτάσει κι έναν χρόνο) για να οργανωθούν; Και από ποιους άραγε; Και τα χιλιάδες παιδιά ποιος θα τα εκπαιδεύσει και πότε ώστε να συμμετέχουν σωστά;

Μη ρεαλιστικές δηλώσεις από ανθρώπους που θέλουν να προσληφθούν ως σύμβουλοι, να αμείβονται  και να δίνουν τέτοιες συμβουλές. Ο πόλεμος δεν κερδίζεται στο χαρτί. Ο πόλεμος κερδίζεται στην πράξη, στη μάχη. Οι συμβουλές πρέπει να είναι πρακτικές, ρεαλιστικές και εφαρμόσιμες.

ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ-ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ

Tα ελληνικά στρατόπεδα μεταναστών-προσφύγων κλπ είναι επικίνδυνα, κυρίως για εμφάνιση λοιμώξεων. Όμως, ο άνευ προηγουμένου συνωστισμός σε καταυλισμούς στην Ελλάδα θέτει, μεταξύ άλλων προβλημάτων, τις γυναίκες και τα κορίτσια που παραμένουν εκεί σε αυξημένο κίνδυνο σεξουαλικής βίας και παρενόχλησης.

The New Humanitarian

Θα έλεγα ότι το προσφυγικό-μεταναστευτικό είναι το πρώτο και κύριο θέμα που πρέπει να απασχολεί τη χώρα μας και ο κορωνοϊός, χωρίς να υποτιμάται η σημασία του, να περάσει σε δεύτερη μοίρα.  

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ, ΕΜΒΟΛΙΑ, ΜΜΕ

Σήμερα στις αρχές του 21ου αιώνα, πολλά λοιμώδη νοσήματα που μπορούν να προληφθούν,  συνεχίζουν να σκοτώνουν χιλιάδες παιδιά το χρόνο.
Γιατί γίνεται αυτό; Μα απλά γιατί δεν είναι εύκολη παντού η πρόσβαση στα υπάρχοντα εμβόλια.
Τι κρίμα. 
Ακούστε όμως τι ενδιαφέρει τα ΜΜΕ. Γνωστή η γιγάντωση της επιδημίας του κορωνοϊού (κατ΄εμέ λανθασμένη η γιγάντωση) τόσο από φορείς όσο και από τα ΜΜΕ. Σε ερώτηση προς δημοσιογράφο γιατί κανείς δεν ενδιαφέρεται και δεν συγκρίνει τα εκατομμύρια θανάτους το χρόνο  από άλλες λοιμώξεις σε σχέση με τις ελάχιστες χιλιάδες θανάτους από τον κορωνοϊό, η απάντηση ήταν:
"δεν μας ενδιαφέρουν εκείνα, είναι μακριά από μας".
Σωστή (!!!) η δημοσιογράφος του κρατικού καναλιού. Γιατί να μας ενδιαφέρουν άραγε τα εκατομμύρια θύματα στον πλανήτη; Εμείς έχουμε 7 νοσήσεις στον τόπο μας από τον νέο ιό και αυτό αρκεί για να ξεσηκωθεί η χώρα και να αδειάσουν τα super markets.

Κλείστε την τηλεόραση. Το καλύτερο μέτρο ηρεμίας. 

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ

Ο νέος κορωνoϊός συνεχίζει να εξαπλώνεται ταχέως σε όλο τον κόσμο. Το ίδιο γρήγορα,  φαίνεται πως διασπείρονται και οι θεωρίες συνωμοσίας. Και ο ιός και οι θεωρίες είναι εξίσου επικίνδυνα για τις κοινωνίες.      

Τι λένε αυτές οι θεωρίες: Ο ιός αποτελεί βιολογικό όπλο, που σχεδιάστηκε για να κτυπήσει την Κίνα, ή ο ιός εισήχθη στην κοινότητα από μεγάλες δυνάμεις ούτως ώστε να παραχθεί εμβόλιο με σκοπό το κέρδος. Μια δημοφιλής θεωρία είναι η QΑnon που λέει ότι ο κορωνοϊός σχεδιάστηκε από το "βαθύ κράτος" ίσως για να πλήξει τις επερχόμενες εκλογές στις ΗΠΑ και τον νυν πρόεδρο. Η πεποίθηση ότι μυστικές δυνάμεις επεξεργάζονται μυστικά σχέδια για την ανθρωπότητα είναι ευρέως διαδεδομένη.  Συχνά τα σχέδια αυτά συσχετίζονται με την υγεία. Μεγάλη δημοσκόπηση του 2019  βρήκε ότι το 16% των ερωτηθέντων στην Ισπανία πιστεύουν πως ο ιός HIV δημιουργήθηκε και εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο από μια μυστική ομάδα. Το 27%  των Γάλλων και το 12% των Βρετανών ερωτηθέντων ήταν πεπεισμένοι ότι «η αλήθεια για τις βλαπτικές συνέπειες των εμβολίων αποκρύπτεται επιμελώς από το κοινό».

Η ιστορία δείχνει ότι οι θεωρίες συνωμοσίας έχουν την τάση να εμφανίζονται σε περιόδους  κρίσης και αβεβαιότητας,  πχ. τρομοκρατικές επιθέσεις, ταχείες πολιτικές αλλαγές, οικονομική κρίση, μεγάλες επιδημίες. Αυτά που λέγονται σήμερα για τον COVID-19, λεγόντουσαν και παλαιότερα για την επιδημία του ιού Zika, για το SARS, για τον Ebola.

Η εμπιστοσύνη προς τους  φορείς και τους επαγγελματίες υγείας είναι σημαντική για την αντιμετώπιση μιας κρίσης. Όμως, όσοι πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας,  δεν εμπιστεύονται πολιτικά πρόσωπα και φαρμακευτικές εταιρείες. Και φυσικά αν οι άνθρωποι δεν εμπιστεύονται, συνήθως δεν ακολουθούν τις ιατρικές συμβουλές και δεν δείχνουν πρόθυμοι να προστατευθούν. Επακόλουθο είναι να μην εμβολιάζονται ή να μην χρησιμοποιούν αντιβιοτικά εκεί όπου χρειάζεται. Πολλές φορές  μάλιστα λαμβάνουν εξωϊατρικά σκευάσματα για αντιμετώπιση μιας νόσου, ή ακολουθούν «ιατρικές» συμβουλές από μη επαγγελματίες, όπως οι φίλοι και η οικογένεια.

Τυχόν εφαρμογή ανάλογων θεωριών κατά την επιδημία του COVID-19  μπορεί να σημαίνει ότι ένας αριθμός ατόμων δεν θα εφαρμόσει τις συμβουλές υγιεινής,  όπως  πχ., συχνό πλύσιμο χεριών. Μάλιστα, οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι μπορεί να χρησιμοποιούν επικίνδυνες εναλλακτικές λύσεις ως θεραπεία, κάτι που θα αυξήσει την πιθανότητα εξάπλωσης του ιού και θα θέσει σε κίνδυνο περισσότερα άτομα. Πχ. η θεωρία QAnon υποστηρίζει ότι ο ιός μπορεί να καταπολεμηθεί με λήψη λευκαντικών ουσιών.

Πέραν αυτών οι θεωρίες συνωμοσίας μπορεί να έχουν και παράπλευρες συνέπειες. Π.χ. όταν ο «Μαύρος Θάνατος», η πανώλη, χτύπησε την Ευρώπη, θεωρήθηκαν υπεύθυνοι οι Εβραίοι.  Αυτό οδήγησε σε 
βίαιες επιθέσεις και σφαγές εβραϊκών κοινοτήτων. Αντίστοιχα, η επιδημία του κορωνοϊού άρχισε να οδηγεί σε επιθέσεις κατά των Ασιατών.

Οι θεωρίες συνωμοσίας, λοιπόν, είναι επιβλαβείς όχι μόνον στον τομέα υγείας αλλά και στον τομέα των σχέσεων και επικοινωνίας μεταξύ διαφορετικών ομάδων και έχουν τη δυνατότητα να αυξάνουν την εχθρότητα και τη βία. Με αυτή την έννοια μπορεί να είναι χειρότερες από την ίδια την επιδημία. Οι κυβερνήσεις οφείλουν εκτός των μέτρων αντιμετώπισης του κορωνοϊού, να καταπολεμήσουν και τις ανάλογες θεωρίες παραπληροφόρησης. Έτσι ίσως απαλλαγούμε πιο γρήγορα από τον ιό που προκάλεσε πανικό στην παγκόσμια κοινότητα.

ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ

Ας φύγουμε λίγο από την ιατρική, τον κορωνοϊό, το προσφυγικό και ό,τι άλλο απασχολεί τη χώρα.
Καλή Σαρακοστή.