Η επιδημία της γρίπης του 1918, ήταν ίσως η πλέον θανατηφόρα σε ολόκληρη την ιστορία. Οι νεκροί πάνω από 50 εκατομμύρια. Σήμερα, νέα στοιχεία που βγαίνουν στην επιφάνεια, δείχνουν πως ένα μέρος από αυτούς τους θανάτους μπορεί να μην οφείλεται στη γρίπη αυτή καθ` αυτή, αλλά στο φάρμακο που χρησιμοποιήθηκε για να αντιμετωπισθεί: την ασπιρίνη. Η Dr. Starko, που υποστηρίζει τη σχέση «ασπιρίνη – σύνδρομο Reye» έγραψε άρθρο που υπονοεί τυχόν σχέση ασπιρίνης και θανάτων από γρίπη. Αυτό που την έβαλε αρχικά σε υποψίες, είναι η διαπίστωση πως οι σημερινές δοσολογίες της ασπιρίνης που θεωρούνται ανασφαλείς, ήταν τότε καθιερωμένες. Τα δε συμπτώματα της υπερδοσολογίας ασπιρίνης, δεν θα μπορούσαν να ξεχωρίσουν από αυτά της γρίπης, ειδικά αν ο θάνατος επέρχονταν σύντομα.
Κάποιες ανησυχίες είχαν διατυπωθεί από τότε. Ένας «παθολογοανατόμος» της εποχής, είχε αναρωτηθεί για τις πραγματικές αιτίες θανάτου, καθώς στη διάρκεια των νεκροψιών είχε διαπιστώσει την παρουσία ποσότητας αίματος και υγρών στους πνεύμονες που δεν δικαιολογούνταν από την επίσημη διάγνωση της πνευμονίας. Έπρεπε δηλαδή να υπάρχει κάποια άλλη αιτία θανάτου. Η Dr. Starko, αν και δεν έχει πρόσβαση στα αρχεία της εποχής, πιστεύει πως η υπερδοσολογία της ασπιρίνης πρέπει να έπαιξε σημαντικό ρόλο στους πολλούς θανάτους.
Τα πακέτα της ασπιρίνης που κυκλοφορούσαν τότε, δεν περιείχαν προειδοποιήσεις σχετικά με τη τοξικότητά της, και καθόλου οδηγίες για την ενδεικνυόμενη δοσολογία. Το φθινόπωρο του 1918, έχοντας να αντιμετωπίσουν την έξαρση της θανατηφόρας ασθένειας και χωρίς καμιά γνωστή μέθοδο θεραπείας, οι υγειονομικές αρχές της Αμερικής άρχισαν να συστήνουν ανεπιφύλακτα τη χρήση της ασπιρίνης, ενώ και οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας, προμηθεύθηκαν τεράστιες ποσότητες του φαρμάκου.
Το ιατρικό περιοδικό JAMA, συνιστούσε δοσολογία 1.000 mg κάθε 3 ώρες, κάτι που είναι διπλάσιο της σημερινής συνιστώμενης ασφαλούς δοσολογίας. Η φαρμακολογία της ασπιρίνης είναι σύνθετη και δεν ήταν πλήρως κατανοητή μέχρι τη δεκαετία του 1960. Η δοσολογία όμως είναι πολύ κρίσιμος παράγοντας. Διπλασιάζοντας τη δόση ανά 6ωρο, μπορεί να αυξηθεί έως και 400% η ποσότητας του φαρμάκου που κυκλοφορεί. Ακόμη και σχετικά μικρές δόσεις (6-9 χάπια την ημέρα για κάποιες ημέρες), μπορεί να οδηγήσουν σε επικίνδυνα υψηλά επίπεδα στο αίμα. Οι γιατροί των αρχών του 20ου αιώνα δεν γνώριζαν πολλά για την ασφαλή δοσολογία και απλά αύξαναν την χορηγούμενη ποσότητα που χορηγούσαν, μέχρις ότου εμφανίζονταν τα τα πρώτα σημεία τοξικότητας.
Κάποιες ανησυχίες είχαν διατυπωθεί από τότε. Ένας «παθολογοανατόμος» της εποχής, είχε αναρωτηθεί για τις πραγματικές αιτίες θανάτου, καθώς στη διάρκεια των νεκροψιών είχε διαπιστώσει την παρουσία ποσότητας αίματος και υγρών στους πνεύμονες που δεν δικαιολογούνταν από την επίσημη διάγνωση της πνευμονίας. Έπρεπε δηλαδή να υπάρχει κάποια άλλη αιτία θανάτου. Η Dr. Starko, αν και δεν έχει πρόσβαση στα αρχεία της εποχής, πιστεύει πως η υπερδοσολογία της ασπιρίνης πρέπει να έπαιξε σημαντικό ρόλο στους πολλούς θανάτους.
Τα πακέτα της ασπιρίνης που κυκλοφορούσαν τότε, δεν περιείχαν προειδοποιήσεις σχετικά με τη τοξικότητά της, και καθόλου οδηγίες για την ενδεικνυόμενη δοσολογία. Το φθινόπωρο του 1918, έχοντας να αντιμετωπίσουν την έξαρση της θανατηφόρας ασθένειας και χωρίς καμιά γνωστή μέθοδο θεραπείας, οι υγειονομικές αρχές της Αμερικής άρχισαν να συστήνουν ανεπιφύλακτα τη χρήση της ασπιρίνης, ενώ και οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας, προμηθεύθηκαν τεράστιες ποσότητες του φαρμάκου.
Το ιατρικό περιοδικό JAMA, συνιστούσε δοσολογία 1.000 mg κάθε 3 ώρες, κάτι που είναι διπλάσιο της σημερινής συνιστώμενης ασφαλούς δοσολογίας. Η φαρμακολογία της ασπιρίνης είναι σύνθετη και δεν ήταν πλήρως κατανοητή μέχρι τη δεκαετία του 1960. Η δοσολογία όμως είναι πολύ κρίσιμος παράγοντας. Διπλασιάζοντας τη δόση ανά 6ωρο, μπορεί να αυξηθεί έως και 400% η ποσότητας του φαρμάκου που κυκλοφορεί. Ακόμη και σχετικά μικρές δόσεις (6-9 χάπια την ημέρα για κάποιες ημέρες), μπορεί να οδηγήσουν σε επικίνδυνα υψηλά επίπεδα στο αίμα. Οι γιατροί των αρχών του 20ου αιώνα δεν γνώριζαν πολλά για την ασφαλή δοσολογία και απλά αύξαναν την χορηγούμενη ποσότητα που χορηγούσαν, μέχρις ότου εμφανίζονταν τα τα πρώτα σημεία τοξικότητας.
Βέβαια οι υπολογιζόμενοι θάνατοι από το γεγονός αυτό πρέπι να ήταν λίγοι. Η Dr. Starko δεν μπορεί να υπολογίσει πόσοι από τους τότε θανάτους οφείλονται στην ασπιρίνη, αλλά προτείνει το άνοιγμα των στρατιωτικών φακέλων, που σαν πιο οργανωμένοι θα μπορούσαν να δώσουν μια πιο ασφαλή απάντηση στο ερώτημα.
The New York Times / 13-10-2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου