ΕΜΒΟΛΙΑΣΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ

Σχετικά με τα εμβολιαστικά σχήματα που πρόσφατα κοινοποίησα, η  συνάδελφος κ. Στεργίδου ρωτά (στην ανάρτηση τής 24-03-14 του ιστολογίου) για το εμβόλιο της ηπατίτιδας Β από τη γέννηση και για το  μηνιγγιτιδοκοκκικό εμβόλιο.

Θα κάνω μια γενικότερη τοποθέτηση:

1. Εμβολιαστικά σχήματα υπάρχουν πολλά. Προσπάθησα να δώσω ένα σχήμα κοντά στο προτεινόμενο από την εθνική επιτροπή εμβολίων που να περιλαμβάνει όλα τα εμβόλια και να είναι σχετικά εύχρηστο και αποτελεσματικό. Ο γιατρός μπορεί να εφαρμόζει σχήμα που ταιριάζει στις ανάγκες του ιατρείου του και της πελατείας του. Δεν θα πρέπει όμως να ξεφεύγει πολύ από το γενικό πρόγραμμα.

2. Άποψη σωστή και ξεκάθαρη είναι ότι η χορήγηση εμβολίων μεμονωμένων είναι γενικά καλύτερη από τη χορήγηση πολλών εμβολίων συγχρόνως (πολυδύναμα ή μη). Η άποψη αυτή έρχεται φαινομενικά σε αντίθεση με την επικρατούσα αρχή ότι πολλαπλά αντιγόνα δεν βλάπτουν. Ναι, αλλά γιατί όλα μαζί;  Απλά γιατί είναι τόσα πολλά σήμερα τα εμβόλια που δεν γίνεται διαφορετικά. Όμως μην ξεχνάμε τα μικροπροβλήματα με τη συγχορήγηση, όπως πχ η παλαιότερα μειωμένη αποτελεσματικότητα του εμβολίου της ηπατίτιδας Β ή η συγχορήγηση εμβολίων που περιέχουν CRM. Ακόμη, και στο ίδιο το spc ορισμένων εμβολίων αναφέρεται ότι η συγχορήγηση μειώνει τις αντισωματικές απαντήσεις. Το "μότο"; Δεν γνωρίζουμε την κλινική  σημασία του φαινομένου. Μα αφού δεν την γνωρίζουμε γιατί να συγχορηγούμε τα όποια εμβόλια έχουν τέτοιες μειονεξίες;

3.  Ηπατίτιδα Β και γέννηση. Έχει απόλυτο δίκιο η συνάδελφος. Όμως το συνιστώμενο από τη γέννηση σχήμα για όλους, είναι για μεγαλύτερη κάλυψη του πληθυσμού και τίποτε άλλο. Σαφώς και μπορεί να γίνει το εμβόλιο από τον 2ο μήνα, όπως ήδη γίνεται. Μπορεί επίσης να γίνει μεμονωμένο μετά πχ τον 7ο ή και παραπάνω μήνα. Και στις δυο περιπτώσεις (ειδικά τη δεύτερη)  δεν είναι σίγουρο ότι θα καλυφθεί όλος ο πληθυσμός και ότι δεν θα διαφύγουν  περιστατικά με μητέρες φορείς που δεν το γνωρίζουν ή δεν τους έχει γίνει έλεγχος. Και είναι γνωστό τι συνέπειες έχει μια ηπατίτιδα Β αποκτηθείσα στη νεογνική ηλικία. Αν είναι σίγουρο ότι η μητέρα δεν είναι φορέας, τότε σαφώς μπορεί να γίνει το εμβόλιο ηπατίτιδας Β αργότερα. Τώρα με τα πολυδύναμα, οι δόσεις εμβολίου έρχονται πιο κοντά αλλά γίνονται και πιο πολλές. Ποιο άραγε είναι το σωστό; Ας μην ξεχνάμε  τη γενική αρχή των εμβολίων (που δεν έχει ανατραπεί μέχρι σήμερα): αν οι δόσεις του ιδίου εμβολίου δεν μπορούν να γίνουν στο ενδεικνυόμενο διάστημα τότε καλύτερα είναι να απομακρύνονται παρά να πλησιάζουν. Συνεπώς για την ηπατίτιδα Β έχετε τις εξής εναλλακτικές  λύσεις: α) από γέννηση για 

όλους ή μόνο για ομάδα υψηλού κινδύνου. β) από 2 μην. με πενταδύναμο και στη συνέχεια εξαδύναμο (προτιμητέο). γ) από 2 μην με μόνο εξαδύναμο. δ) Σε οποιαδήποτε ηλικία μετά τον 6ο μήνα (που τελειώνουν τα αλλα εμβόλια),  ως μεμονωμένο. Να σημειωθεί ότι το νέο εξαδύναμο που κυκλοφορεί, απαιτεί 4 δόσεις για την ηπατίτιδα Β.

4. Μηνιγγιτιδοκοκκικό εμβόλιο. Πράγματι για ένα παιδί που εμβολιάστηκε 18 μην με μονοδύναμο C είναι πολλά τα χρόνια να περιμένει για το τετραδύναμο.  Έτσι λέει όμως το πρόγραμμα. Ωστόσο, παλαιότερα είχα συζητήσει θέμα της επαναληπτικής δόσης του μηνιγγιτιδοκοκκικού εμβολίου λέγοντας ότι θα μπορούσε να γίνει  μια δόση κατά την είσοδο στο δημοτικό σχολείο και αυτή των 11 χρ να μετατεθεί λίγο αργότερα πχ 15 χρ. Η εφηβεία είναι αυτή που χρειάζεται μεγαλύτερη κάλυψη. Για τη μετάθεση στον 7ο ή 8ο μήνα της μίας αρχικής δόσης το πρότεινα για αποφόρτιση της πρώτης βρεφικής ηλικίας και με γνώμονα ότι εκείνη η ηλικία χρειάζεται πιο πολύ κάλυψη για μηνιγγιτιδόκοκκο Β και πνευμονιόκοκκο παρά για μηνιγγιτιδόκοκκο C (που ήδη είναι σπάνιος). Αν φυσικά θέλει κάποιος να κάνει το C νωρίτερα, μπορεί - συγχορηγώντας με κάποιο άλλο  φυσικά. Προσωπικά δεν θα το συγχορηγούσα με το pcv13. Λύσεις λοιπόν υπάρχουν για όλα.

Το εμβολιαστικό πρόγραμμα καθίσταται όλο και πιο σύνθετο. Θέλει λίγο μελέτη και ίσως μετακίνηση κάποιων εμβολίων σε μετέπειτα ηλικίες.

Αν δούμε όμως πιο ρεαλιστικά το θέμα, αξιολογώντας τη σημερινή κατάσταση στη χώρα μας και συνδυάζοντας την με την εμβολιαστική κατάσταση των παιδιών των πολυάριθμων κοινωνικών ιατρείων, θα αντιληφθούμε ότι είναι πιο συμφέρον για τη συνολική κάλυψη του πληθυσμού να αφαιρέσουμε κάποια μη τελείως απαραίτητα εμβόλια από το πρόγραμμα, να μειώσουμε κάποιες δόσεις και να χρησιμοποιήσουμε τυχόν φθηνότερα σκευάσματα. Έτσι με τα εξοικονομούμενα θα πετύχουμε συνολικότερη κάλυψη του πληθυσμού (έστω και με 1-2 εμβόλια λιγότερα, όχι άκρως απαραίτητα) και δεν θα αρκεσθούμε στη μερική κάλυψη με όλα τα εμβόλια.

Ελλάδα δεν είναι μόνο τα εύπορα παιδιά, οι γιατροί των εύπορων περιοχών και οι εταιρείες.

Ελλάδα είναι το σύνολο της επικράτειας και το σύνολο του πληθυσμού. Αυτός πρέπει να είναι ο στόχος μας.