Πολυδιαφημισμένη πόλη. Πανάκριβη πόλη (η τρίτη πιο ακριβή πόλη στον πλανήτη μας). Αξίζει μια επίσκεψη σ΄ αυτήν την πόλη; Μάλλον όχι.
Τι έχει: Το Κρεμλίνο, την Κόκκινη Πλατεία, κάμποσες εκκλησίες ίδιου ρυμοτομικού ρυθμού και μερικά αρχοντικά από τα παλιά (προεπαναστατικά) χρόνια. Α! και μερικούς σταθμούς του (βρώμικου) υπόγειου σιδηρόδρομου, που είναι καλλιτεχνικά διαμορφωμένοι. Πολύ πιο όμορφα και πολύ περισσότερα μπορεί να δει κανείς σε άλλες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις.
Τι δεν έχει: πινακίδες στην αγγλική. Αδιανόητο για μια πόλη που θέλει τουρισμό και που η τοπική γλώσσα δεν μοιάζει με καμμιά άλλη. Φιλοξενία: οι κάτοικοι δεν εξυπηρετούν γενικώς.
Εντυπωσιάζουν οι εξαιρετικά φαρδείς δρόμοι (ίδιον όλων των πάλαι ποτέ ανατολικών κρατών), τα μεγάλα πάρκα και η συνεχής παρουσία αστυνομικών είτε ένστολων είτε με πολιτικά. Παρόλη όμως αυτή την παρουσία, η εγκληματικότητα είναι σε υψηλό βαθμό.
Στο κέντρο της Μόσχας εντύπωση προκαλεί και η συχνότητα των υπερπολυτελών αυτοκινήτων και των πολυτελών καταστημάτων με δυτικά αγαθά. Λίγο παραέξω όμως είναι εμφανής η μη καλή οικονομική κατάσταση των Μοσχοβιτών.
Αναρωτιέται κανείς πότε ήταν καλύτερα οι άνθρωποι αυτοί. Όταν δεν είχαν ελευθερία αλλά είχαν δωρεάν κατοικία (έστω και μικρή), δωρεάν παιδεία, δωρεάν υγεία και σχεδόν δωρεάν πολιτιστικά γεγονότα; Ή τώρα που τους έδωσαν κάποια μορφή ελευθερίας και τη διαχειρίστηκαν άτσαλα; Και μαζί μ΄ αυτή την ελευθερία χάθηκε ό,τι δωρεάν υπήρχε για τον πολίτη, ο οποίος αγωνίζεται σήμερα να βγάλει τον επιούσιον κλέβοντας ασύστολα τον οποιονδήποτε (πχ οι ταξιτζήδες);
Χωρίς να είμαι θιασώτης των ανελεύθερων κομμουνιστικών καθεστώτων (το αντίθετο μάλιστα), νομίζω ότι η απότομη χορήγηση της ελευθερίας στους συγκεκριμένους ανθρώπους οδήγησε στην κακή χρήση της και τελικά ίσως τους έβλαψε στην πλειονότητα τους.
Πάντως παρηγοριά τους φαίνεται πως είναι η θρησκεία. Και πράγματι η θρησκευτικότητα του ρώσικου λαού είναι βαθειά και όχι επιφανειακή όπως σε άλλες χώρες, πχ παρ΄ ημίν.
4 σχόλια:
Σίγουρα μια πρωτεύουσα ενός κράτους έλκει τους επισκέπτες της χώρας αυτής. Οι εντυπώσεις που θα σχηματίσει ο ταξιδιώτης πάντα αξαρτώνται απο το σύνολο των όσων απαρτίζουν το "εγώ" του. Μέσα σε μια πόλη όπως η Μόσχα που η ιστορία ήταν και είναι πλούσια μαζί της ίσως να μπορείς να νιώσεις ως ταξιδευτής και άλλα συναισθήματα - θα ήθελα να την έχω επισκεφτεί και πρίν αλλά και σήμερα.
Το μέγεθος και την έκταση της ελευθερίας μπορούμε όμως να τα εκτιμήσουμε ως άνθρωποι και να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας. Πόσο ελεύθεροι είμαστε οι δυτικοί - ας υποθέσουμε ότι ανήκουμε στη δύση - σήμερα σε σύγκριση με τους ανθρώπους που βίωσαν την πρώτη προσπάθεια οικοδόμησης του σοσιαλισμού? Η απάντηση δίνεται αβίαστα απο σας, πόσο πιο ανθρώπινες συνθήκες επικρατούσαν κάποτε και πόση εξαθλίωση σήμερα, εξαθλίωση που πηγάζει ξεκάθαρα απο τις νέες κοινωνικοοικονομικές σχέσεις που υπάρχουν, απο την ανατροπή του σοσιαλιστικού οικοδομήματος που παρά τα στραβά του είχε ως πρωμετωπίδα τις ανθρώπινες αξίες, το περιγράφετε άλλωστε πολύ καθαρά στο κείμενό σας, προφανώς θα είχατε επισκεφτεί τη Μόσχα και κατά το παρελθόν για να έχετε αυτή την άποψη.
Για μία ακόμη φορά χαίρομαι που blog σας είναι σημείο ανταλλαγής απόψεων,
Καλό σας βράδυ
Μ.Γ.
Αγαπητέ Γιώργο,
Ευχαριστώ για το σχόλιο σου. Εσύ τουλάχιστον κατάλαβες το νόημα των γραφομένων μου.
Χωρίς να ασπάζομαι τις πολιτικές σου πεποιθήσεις (το ξέρεις άλλωστε), η επίσκεψη μου στη Μόσχα με δίδαξε αρκετά πράγματα. Και είδα πως στο όνομα κάποιων ελάχιστων πλεονεκτημάτων (αν είναι πλεονέκτημα πχ να εργάζεσαι μια ολόκληρη ζωή για να αποκτήσεις ένα μικρό διαμέρισμα ή ένα μικρό αυτοκίνητο) οι λίγοι προσπορίστηκαν τεράστια πλούτη εις βάρος των πολλών στους οποίους έδωσαν (για μια ακόμη φορά) ένα κομμάτι ψωμί. Κάτι βέβαια που γίνεται παντού σε τελική ανάλυση. Οι ανισότητες, η αναξιοκρατία και η διαφθορά δεν είναι χαρακτηριστικά του ενός ή του άλλου καθεστώτος. Πιστεύω ότι είναι χαρακτηριστικά πολλών καθεστώτων.
Ίσως είναι στη φύση του ανθρώπου να ρέπει σε τέτοιες ανορθόδοξες καταστάσεις. Και εκεί ακριβώς πρέπει να παρεμβαίνει το κράτος για να αντισταθμίζει τους κινδύνους αυτούς. Να παρεμβαίνει μέσω της παιδείας και του παραδείγματος. Για μια καλύτερη κοινωνία του αύριο.
Νομίζω ότι σε ορισμένα πράγματα ίσως έχουμε κοινές απόψεις που τις βλέπουμε όμως ο καθένας από διαφορετική σκοπιά ή που θέλουμε να πραγματοποιηθούν μέσω διαφορετικών τρόπων.
ελπίζω πως κατανοώ και τους δυό σας, που μοιάζει να συμφωνείτε -τουλάχιστον ως προς τις αρχές των πραγμάτων.
μα διαφωνώ -τελευταίως- ως προς τη πεποίθηση πως ο άνθρωπος δύναται να είναι το τελικό 'προϊόν' μιας -όποιας- πολιτείας, δηλαδή να φέρει βαθμό ποιότητας που προκύπτει από το κοινωνικο-πολιτικό σύστημα που τον τρέφει.
συχνότερα απ'όσο μου είναι ευχάριστο, βάζω το μαχαίρι στο κόκκαλο. αναρωτιέμαι "πως" θα συμπεριφερόμουν εάν μου δινόταν πραγματική ευκαιρία να εξασφαλίσω ..τούτα και άλλα, που μοιάζουν άπιαστα παρά την εργατικότητα, προσπάθεια και φιλοπονία μου.
τότε, φοβάμαι πως, παρά την καλή ανατροφή και παιδεία, θα λύγιζα προς την γοητευτική ύλη, την απόλαυσή της έστω, εφόσον βρισκόμουν σε κάπως ασφαλή, κατάλληλη θέση. αντίθετα με τον μύθο και τους ημίθεους, δεν θα διάλεγα να ακολουθήσω την αρετή,(παρότι αρίστευα ως ευπειθής μαθήτρια), αφού φαίνεται ο σκοπός -παντός καιρού- να απαιτεί τα μέσα.
σάμπως τις μικρές δικές μου ευκαιρίες δεν τις εκμετταλεύτηκα επειδή δεν τις "αναγνώρισα" ως τέτοιες, κι ίσως εντέλει αυτό να οφείλεται σε κάποιον καλλιεργημένο ρομαντισμό, ίσως και σε κάποια έμφυτη δειλία που απουσιάζει στον οπορτουνιστή ή στον σύγχρονο άνθρωπο. κατιτί σαν αδυναμία παρόμοια με κείνη που αφανίζει κάποια είδη, όσο εξαιρετικά ή μεγάλα κι αν είναι ή προσπαθούν.
αλοίμονο, με οδηγό το συλλογισμό της θεωρίας του δαρβίνου, μόνον ότι απομένει, ότι αντέχει, αποτελεί το μέλλον. δηλαδή, δικαιώνεται.
υπάρχει μια θαυμαστή ετοιμότητα σε κάποιους οργανισμούς, που μοιάζουν να συνθέτουν δυνάμεις, εκεί που άλλοι αναλύουν και διαλύουν. και σάμπως ο αμοραλισμός να ριζώνει βαθύτερα, πιο γερά, από κάθε ευγενική -περαστική;- σκέψη και σύλληψη. εντέλει τι πιό 'ανάξιο' από κάθε έμφυτο ταλέντο ή χάρισμα;
ίσως ο σοσιαλισμός δεν πρέπει να εξισώνει -με τον σφετερισμό- τους δυνατούς κι ευνοημένους της φύσης με τους ..υπόλοιπους, διότι έτσι αποπροσανατολίζεται, ενώ οφείλει να μεριμνά για τους αδύναμους κι απροστάτευτους, που βρίσκονται στον βορρά της χάρτας του.
παλαιότερα, έτυχε να γνωρίσω ρώσσους και ρωσοεβραίους που έφυγαν όπως-όπως προς τη Δύση, όπου κατόρθωσαν με ελάχιστες κινήσεις -οικονομικά, με την λογική κι όχι λογιστική έννοια- να διαχειριστούν τον "εαυτόν" τους με τον καλύτερο τρόπο, ατομικά και συλλογικά.
μα θυμάμαι και τα λόγια του kasparov που μνημόνευε κάποιον παλαιότερο, "ποτέ μια παρτίδα δεν έχει κριθεί εάν δεν έχει τελειώσει".
μολονότι, σχεδόν τίποτε δεν θυμάμαι από την μόσχα κι ολίγα από την αγία πετρούπολη που επισκέφθηκα κάποτε, πως(!) θυμάμαι καθαρά σκηνές με την λάρα και τον γιούρι στο doctor zhivago..; επιτρέψτε μου: το πιο αισθησιακό σκηνικό εκείνο το βαθύ χιονισμένο τοπίο της βόρειας ισπανίας, (vs τις συνήθεις ..ρηχές αμμουδιές), που "υποδύθηκε" εκείνο της ρωσίας λόγω των πολιτικών συνθηκών, που δεν επέτρεπαν μήτε την έκδοση του αιρετικού βιβλίου του boris pasternak, (που φυγαδευμένο πρωτοτυπώθηκε στην ιταλία), μήτε τα γυρίσματα της υποδειγματικής ταινίας του david lean.
σας ευχαριστώ 'παγερά' για όσα μου θυμίσατε.. μες στο καλοκαίρι.
ζ φυρογένη
Ενδιαφέροντα αυτά που γράφετε, αλλά αν απαντήσω θα μπούμε σε ατέρμονες πολιτικές συζητήσεις, κάτι που δεν θα το ήθελα, παρά την κάποια νύξη στην ανάρτηση μου. Παρόλο που δεν ήθελα το σχόλιο να πολιτικοποιηθεί, κάτι τέτοιο άρχισε να διαφαίνεται.
Δημοσίευση σχολίου