ΣΤΗΘΟΣΚΟΠΙΑ ΚΑΙ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

Τα στηθοσκόπια εναλλάσονται μεταξύ των ασθενών και πιθανόν αποτελούν πηγή μεταφοράς μικροβίων. Η απολύμανση τους δεν είναι κάτι που το συνηθίζουν οι γιατροί ή οι νοσηλεύτριες.

Σε έρευνα σε μεγάλο νοσοκομείο διαπιστώθηκε ότι τοποθετώντας σε καίρια σημεία αντισηπτικά για απολύμανση των στηθοσκοπίων καθώς και επιγραφές υπενθύμισης, βελτιώθηκε κατά πολύ η συμμόρφωση του υγιεονομικού προσωπικού. Πιο συγκεκριμένα από το 34% στο 59%.

Οι συγγραφείς υπογραμμίζουν ότι χρειάζονται άλλες μελέτες για να δείξουν αν αυτή η αύξηση της συμμόρφωσης μπορεί να έχει επίπτωση στη συχνότητα των λοιμώξεων των ασθενών.  

Infect Control Hosp Epidemiol. 2013;34(11):1189-1193

ΒΙΒΛΙΟ ΙΑΤΡΙΚΟ

Διάβασα πρόσφατα ένα μικρό αλλά πολύ πρακτικό βιβλίο  που έγραψαν η Μαρία Κανάριου και ο Δημήτρης Κασίμος. 

Πρόκειται για το "Aνοσολογικός  αλγόριθμος σε λοιμώξεις". 

Μικρό, σύντομο  και περιεκτικό, με πίνακες και παραστατικές εικόνες.

Είναι βιβλίο εύληπτο που μπορεί να καθοδηγήσει τον γιατρό στη διερεύνηση του δύσκολου κεφαλαίου των ανοσοανεπαρκειών και να τον βοηθήσει να αντιληφθεί ποια παιδιά με λοιμώξεις μπορεί να έχουν ανοσοανεπάρκεια.

ΑΝΤΙΓΡΙΠΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

Νέα  μελέτη δείχνει (και επιβεβαιώνει το ήδη γνωστό) ότι η χορήγηση αναστολέων της νευραμινιδάσης βελτιώνει το ποσοστό επιβίωσης παιδιών με σοβαρή μορφή γρίπης, όταν τα φάρμακα δοθούν εντός 48 ωρών από την έναρξη της νόσου.

Τα φάρμακα της κατηγορίας αυτής είναι τα γνωστά oseltamivir phosphate, zanamivir (εισπνεόμενο) και δύο υπό έρευνα που χορηγούνται ενδοφλέβια: peramivir και zanamivir.    

Pediatrics, 25-11-2013

ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΟΚΟΚΚΙΚΗ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ

Σε πανεπιστήμιο των ΗΠΑ (Princeton, N Jersey) εκδηλώθηκαν 8 κρούσματα μηνιγγιτιδοκοκκικήςμηνιγγίτιδας, 7 από την οροομάδα  Β. Τα κρούσματα αυτά είναι από τον Μάρτιο έως σήμερα. Το τελευταίο κρούσμα δεν έχει διαπιστωθεί ακόμη αν ανήκει στην ίδια οροομάδα. Δεν έχει τεκμηριωθεί επίσης η αιτία ενός άλλου κρούσματος μηνιγγίτιδας που εκδηλώθηκε προ ημερών σε πανεπιστημιακό ίδρυμα περίπου 70 χλμ μακριά από το πανεπιστήμιο Princeton.

Με δεδομένο ότι στις ΗΠΑ δεν είναι συχνή η μηνιγγιτιδοκοκκική μηνιγγίτιδα και δη από οροομάδα Β, οι Αμερικανοί θορυβήθηκαν και το FDA ενέκρινε την εισαγωγή τού εμβολίου κατά της οροομάδας Β για περιορισμένη χρήση στο πανεπιστήμιο Princeton, υπό τη μορφή "ερευνητική εφαρμογή νέου φαρμάκου". 

Το εμβόλιο έχει λάβει έγκριση στην Ευρώπη και στην Αυστραλία, όχι όμως ακόμη στις ΗΠΑ.

ProMed 26-11-2013

ΠΟΛΥΑΝΘΕΚΤΙΚΗ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ - ΝΕΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

Ο ΕΜΑ ανακοίνωσε ότι η ΕΕ ενέκρινε 2 φάρμακα για την πολυανθεκτική φυματίωση: το delamanid και το para-aminosalicylic acid.

Το Delamanid, είναι νέο φάρμακο, που εμποδίζει την παραγωγή ουσιωδών στοιχείων του κυτταρικού τοιχώματος του Μycobacterium tuberculosis. 

Προ 4 μηνών η επιτροπή φαρμάκων του ΕΜΑ (CHMP) είχε απορρίψει την έγκριση του, διότι τα δεδομένα που είχε προσκομίσει η παραγωγός εταιρεία δεν ήσαν επαρκή για τη δοσολογία και την ασφάλεια του και ο χρόνος δοκιμής του φαρμάκου ήταν πολύ βραχύς - 2 μήνες για προοριζόμενο σχήμα 6 μηνών -. 

Η εταιρεία επανήλθε ζητώντας αναθεώρηση της απόφασης και περιορισμό της ένδειξης μόνο για πνευμονική φυματίωση. Μετά συμβουλή ομάδας λοιμωξιολόγων η επιτροπή έκρινε ότι η αποτελεσματικότητα του φαρμάκου σε διάστημα 2 μηνών πιθανόν είναι ενδεικτική ότι αυτό θα είναι αποτελεσματικό και μετά 6 μήνες. Έτσι ενέκρινε το φάρμακο με την προϋπόθεση να ελεγχθεί στη συνέχεια η αποτελεσματικότητα του στους 6 μήνες, να ελεγχθεί η μακροχρόνια ασφάλεια του και να επιβεβαιωθεί ότι η συνιστώμενη δοσολογία είναι πράγματι σωστή. 

Το Para-aminosalicylic acid, είναι παλιό φάρμακο (από τη δεκαετία του 1940) που επανήλθε στην επικαιρότητα λόγω του πολυανθεκτικού μυκοβακτηριδίου. 

Και τα δύο φάρμακα θα χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμένα σχήματα για πολυανθεκτική φυματίωση.

Η απόφαση της CHMP στάλθηκε στην European Commission για τελική έγκριση. 

ΕΜΑ 22-11-2013

ΝΕΟ ΕΜΒΟΛΙΟ ΓΙΑ ΓΡΙΠΗ

Το FDA  ενέκρινε προ ημερών εμβόλιο για τον ιό H5N1 της γρίπης. Το εμβόλιο περιέχει το ανοσοενισχυτικό ASO3, που οδηγεί σε καλή αντισωματική απάντηση με λιγότερο πρωτεϊνικό αντιγόνο. ΄Ετσι θα υπάρχει έτσι δυνατότητα παρασκευής μεγαλύτερης ποσότητας εμβολίων όταν χρειασθεί, όταν δηλ. προκύψει κάποια επιδημία. Το εμβόλιο θα χορηγείται σε άτομα ηλικίας πάνω των 18 χρόνων, δεν θα κυκλοφορήσει άμεσα στο εμπόριο αλλά θα διαφυλαχθεί για χρήση σε καιρό επιδημίας. 

FDA NEWS RELEASE / Nov. 22, 2013

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ

Σε μελέτη (του σημερινού τεύχους του ΝΕJM) για τη σχέση διατροφής και θνητότητας, που περιλάμβανε δεκάδες χιλιάδες περιστατικών, διαπιστώθηκε ότι η συχνή κατανάλωση ξηρών καρπών (πιο συγκεκριμένα καρύδια) έχει ευεργετική δράση μειώνοντας το γενικό ποσοστό θνητότητας από διάφορες αιτίες.

Ανεξάρτητα από το αν η μελέτη έχει ισχυρά  ή αδύναμα σημεία, νομίζω ότι δεν ενοχλεί να την πιστέψει κάποιος και να εφαρμόσει τη διατροφική οδηγία. Tα καρύδια είναι φυσική τροφή, σε αντίθεση με ποικίλα φαρμακευτικά σκευάσματα που προτείνουν πολλοί για ευεξία, μακροζωία κλπ.

N Engl J Med. 2013;369:2001-2011

ΕΛΟΝΟΣΙΑ ΚΑΙ ΤΑΞΙΔΙΑ

Η μεγάλη αύξηση των αεροπορικών ταξιδιών, οδήγησε στην εξάπλωση πολλών λοιμωδών νοσημάτων . Ένα από αυτά ειναι η ελονοσία , που αποδεδειγμένα μεταφέρεται  με το ταξίδι σε χώρες που ενδημεί η νόσος αλλα και το κυριότερο σε χώρες όπου δεν υφίσταται η νόσος  .

Malar J 2013, 12

ΚΡΗΤΙΚΟ

Γιατρός θα πεί νάχεις αρχές, 

αξία μα και τρόπους.

Να βοηθάς τους άρρωστους 

μα και φτωχούς ανθρώπους

Νίκος Σπανάκης

80 ετών

Ηράκλειο Κρήτης

ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ

Η σωστή χρήση αντιβιοτικών για τη θεραπεία λοιμώξεων ανώτερου αναπνευστικού στηρίζεται σε 3 βασικές αρχές:

• ακριβής διάγνωση
• εκτίμηση κινδύνων και όφελους
• αναγνώριση καταστάσεων όπου τα αντιβιοτικά δεν έχουν ένδειξη και αποτέλεσμα

ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ ΑΠΟ ΗAV - ΕΜΒΟΛΙΟ Ή ΣΦΑΙΡΙΝΗ;

Η χορήγηση εμβολίου ηπατίτιδας Α μετά την έκθεση στη νόσο μπορεί να προστατεύσει το άτομο. Ωστόσο, σε πρόσφατη ενδιαφέρουσα μελέτη βρέθηκε ότι αυτό έχει καλύτερα αποτελέσματα σε άτομα κάτω των 40 ετών. Σε μεγαλύτερες ηλικίες η χορήγηση εμβολίου δεν προστατεύει ικανοποιητικά, γιαυτό και προτιμάται η χορήγηση ανοσοσφαιρίνης. 

Να σημειωθεί ότι στην ομάδα που έλαβε το εμβόλιο για προφύλαξη, η συχνότητα νόσησης από ηπατίτιδα Α ήταν 3% για ηλικίες κάτω των 15 χρ, 6% για ηλικίες 16-40 χρ και 30% για ηλικίες άνω των 40 χρ.

Οι συγγραφείς τονίζουν ότι η χρήση ανοσοσφαιρίνης για προφύλαξη σε μεγαλύτερης ηλικίας άτομα φαίνεται πιο κατάλληλη προσέγγιση.

PLoS ONE 8(10): e78914. doi:10.1371/journal.pone.0078914 / October 17, 2013

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

Βαριά κατηφόριζε η ομίχλη

στις πλαγιές της μοναξιάς

σκεπάζοντας το παγωμένο σήμερα 

και ανιχνεύοντας για ένα ελπιδοφόρο

ΑΥΡΙΟ

ΕΜΒΟΛΙΟ ΙΛΑΡΑΣ

Η πρώτη δόση του εμβολίου ιλαράς τελευταία έχει μετατεθεί στην ηλικία των 12 μηνών. Γιατί; 

Είναι ένα εμβόλιο ζωντανό που επηρεάζεται από την παρουσία των μητρικών αντισωμάτων. Με την προϋπόθεση ότι οι περισσότερες μητέρες σήμερα έχουν ανοσία κατά της ιλαράς από εμβολιασμό και όχι από φυσική νόσηση (και άρα όχι υψηλούς τίτλους αντισωμάτων),  η ηλικία των 12 μηνών φαντάζει ικανοποιητική για πρώτο εμβολιασμό.

Όμως η ανοσία είναι ένα περίπλοκο φαινόμενο και δεν λειτουργεί πάντα με κανόνες που μπορούμε να τους αντιληφθούμε εύκολα. 

Έτσι σε πρόσφατη επιδημία ιλαράς (Κεμπέκ 2011) παρατηρήθηκε ότι πολλά παιδιά νόσησαν παρά το ότι ήσαν εμβολιασμένα με 2 δόσεις. Μάλιστα, νόσησαν τα παιδιά που έλαβαν την 1η δόση σε ηλικία 12 μηνών και όχι αυτά που έλαβαν την 1η δόση σε ηλικία 15 ή και πλέον μηνών. 

Η ερμηνεία του φαινομένου είναι δύσκολη προς το παρόν, αλλά δείχνει ότι ίσως είναι πιο ασφαλές να πρωτοεμβολιάζουμε στον 15ο μήνα της ζωής.

Pediatrics, October 2013

ΑΛΛΑΝΤΙΑΣΗ

Πρόσφατα ανακοινώθηκαν στη Νορβηγία 6 περιπτώσεις αλλαντίασης σε χρήστες ναρκωτικών. Η νόσος αποδόθηκε σε μολυσμένη με το παθογόνο ηρωίνη την οποία λάμβαναν με ενέσεις οι χρήστες.

Ασυνήθης πηγή ενός όχι και τόσο συχνού παθογόνου, του C. botulinum.

ProMed 8-11-2013

ΓΡΙΠΗ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ

Η γρίπη είναι επικίνδυνη στις εγκυμονούσες, τόσο για βαριά νόσηση όσο και για επιπλοκές. Γιαυτό συνιστάται ο εμβολιασμός της εγκύου είτε πριν την κύηση είτε κατά τη διάρκεια της, ανεξαρτήτως τριμήνου.

Παρά τις επίμονες και συνεχείς συστάσεις στις ΗΠΑ, η εμβολιαστικη κάλυψη ανέρχεται στο 50%.

MMWR 2013, 62:781

ΑΝΑΡΙΧΗΣΗ

Συναντιωνται δυο παλιές συμμαθήτριες, και αφού αντάλλαξαν τα νέα τους, ρωτά η μία την άλλη:
" μα πως έφτασες σε τέτοιες θέσεις και μάλιστα τόσο νωρίς;"

"είναι απλό αγαπητή μου. Σάν το σαλιγκάρι: έρποντας, γλείφοντας και με τα κέρατα μου".

Ο νοών νοείτο.

ΣΗΜ. Ο διάλογος είναι αληθινός.

MERS-CoV

Ο WHO ανακοίνωσε ότι από τον Σεπτέμβριο 2012 έως  τις 4-11-2013 υπήρξαν διεθνώς 150 εργαστηριακώς επιβεβαιωμένα κρούσματα MERS-CoV.

Οι 64 από τους ασθενείς αυτούς κατέληξαν.

ProMed 6-11-2013

ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ

Αναδρομική μελέτη από 43 νοσοκομεία των ΗΠΑ, διερεύνησε τη χρήση αντιβίωσης στενού φάσματος (αμπικιλλίνη ή πενικιλλίνη) ή ευρέος φάσματος (κεφτριαξόνη η κεφοταξίμη), σε παιδιά με πνευμονία. Από τη μελέτη αποκλείστηκαν παιδιά που χρειάστηκαν χειρουργική παρέμβαση ή εισαγωγή σε μονάδα  εντατικής νοσηλείας.

Η σύγκριση έδειξε ότι δεν υπήρχαν διαφορές μεταξύ των  δυο κατηγοριών αντιβιοτικών, όσον αφορά τη μέση νοσηλεία, το κόστος νοσηλείας και το ποσοστό επανεισαγωγής των ασθενών στο νοσοκομείο.

Pediatrics, 28-10-2013

ΓΡΙΠΗ - ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΕΙΣ

• Χορήγηση εμβολίου σε ομάδες υψηλού κινδύνου, πχ. άτομα με χρόνια νοσήματα, εργαζόμενοι στον τομέα υγείας, έγκυες, θηλάζουσες, άτομα που φροντίζουν άλλα άτομα υψηλού κινδύνου.
• Άτομα με αλλεργία στο αυγό μπορούν να λάβουν το εμβόλιο.
• Άτομα με σοβαρή αλλεργία στο αυγό καλύτερα είναι να συμβουλευτούν αλλεργιολόγο ή λοιμωξιολόγο.
• Ορθή διάγνωση γρίπης απαιτεί ταχεία χορήγηση αντιικής θεραπείας. Η έγκαιρη θεραπεία βελτιώνει την κλινική εικόνα και την έκβαση.
• Θεραπεία με oseltamivir ή zanamivir.  Η οseltamivir προτιμάται γιατί χορηγείται πιο εύκολα. 
• Η χημειοπροφύλαξη δεν αντικαθιστά τον εμβολιασμό.

ΠΟΛΙΟΜΥΕΛΙΤΙΔΑ - ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Η επιδημία πολιομυελίτιδας στη Συρία, που προκλήθηκε από τον άγριο ιό 1 (WPV1) καθώς και οι ασυμπτωματικές περιπτώσεις στο Ισραήλ είναι δυο γεγονότα δυνητικά επικίνδυνα για την Ευρώπη, όπου σιγά σιγά συρρέουν χιλιάδες πρόσφυγες από τη Συρία. 

Το γεγονός ότι η Ευρώπη χρησιμοποιεί σχεδόν αποκλειστικά το ενέσιμο εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας, περιπλέκει ακόμη την κατάσταση.  Το εμβόλιο αυτό προστατεύει από την ενεργό νόσο αλλά μερικά μόνο από τη λοίμωξη με τον ιό.  Η προστασία και από το δεύτερο αυτό σκέλος θα συνεχίσει εφόσον η κάλυψη παραμείνει υψηλή, οι συνθήκες υγιεινής θα είναι καλές και δεν θα υπάρχει πληθυσμιακός συνωστισμός. Θα τηρηθούν όμως αυτά με τον μεγάλο αριθμό προσφύγων να καταφεύγει σε διάφορες χώρες; 

Εάν ο ιός επανεισαχθεί σε μια πληθυσμιακή κοινότητα, η ανοσία αγέλης πιθανόν να μην είναι επαρκής να προφυλάξει τη μετάδοση, ειδικά σε χώρες όπου η κάλυψη είναι χαμηλή, όπως
Βοσνία Ερζεγοβίνη (87%), Ουκρανία (74%) αλλά και Αυστρία (83%).

Lancet. Published online November 8, 2013

Μήπως το δικό μας Υπουργείο, πρέπει να αρχίσει να σκέφτεται για την πιθανότητα χορήγησης μιάς δόσης εμβολίου από το στόμα, αν η κατάσταση με τον εμφύλιο της Συρίας και τους πρόσφυγες αρχίσει να γίνεται έκρυθμη ή μη ελεγχόμενη;

ΕΛΟΝΟΣΙΑ

Το CDC ανακοίνωσε ότι το 2011 οι περιπτώσεις ελονοσίας στις ΗΠΑ ανήλθαν στις 1925. Είναι ο μεγαλύτερος αριθμός τα τελευταία 40 χρόνια και σημαίνει αύξηση 14% από το 2010 και 48% από το 2008. 

"Την ελονοσία, λίγοι γιατροί τη σκέφτονται σήμερα,"  τόνισε ο διευθυντής του CDC Τ Frieden. "H αύξηση της ελονοσίας μάς υπενθυμίζει πόσο ευπρόσβλητη μπορεί να είναι μια χώρα, τώρα που ο κόσμος μας είναι σε διαρκή διασύνδεση λόγω ταξιδιών".

MMWR 1-11-2013

ΠΟΛΙΟΜΥΕΛΙΤΙΔΑ (ΠΡΟ ΤΩΝ ΠΥΛΩΝ;)

Η επιδημία πολιομυελίτιδας στη Βόρεια Συρία είναι γεγονός. Ο WHO δεν αποκλείει την πιθανότητα περαιτέρω διασποράς της νόσου εντός και εκτός της χώρας.  

Η νόσος μπορεί να μεταδοθεί ταχέως σε παιδιά κάτω των 5 χρόνων, ειδικά σε περιπτώσεις με κακές συνθήκες υγιεινής (όπως στον εμφύλιο της Συρίας) ή πληθυσμιακού συνωστισμού, όπως στα στρατόπεδα προσφύγων στις γειτονικές χώρες. 

Στην περιοχή που ξέσπασε η επιδημία, εκτιμάται ότι είναι επίνοσα 65000 παιδιά, ενώ σε όλη τη Συρία πιστεύεται ότι 500000 παιδιά είναι ανεμβολίαστα. 

"Με την εμφάνιση πολιομυελίτιδας στη Συρία, κάτι που είχε να φανεί από 1999, το να χορηγηθεί εμβόλιο πολιομυελίτιδας όπως και άλλα εμβόλια σε κάθε παιδί, δεν είναι επείγουσα αναγκαιότητα μόνο για τη Συρία αλλά και για όλες τις χώρες, ιδιαίτερα τις γειτονικές"  δήλωσε ο διευθυντής της UNICEF. 

Υπολογίζεται ότι καθημερινά αφήνουν τη Συρία 4000 πρόσφυγες.

ProMed / Medscape 10/2013

ΙΡΙΔΙΣΜΟΙ

 

 

ΕΜΒΟΛΙΟ ΓΡΙΠΗΣ ΚΑΙ ΑΝΟΣΙΑ

Μια ενδιαφέρουσα ερευνητική εργασία ανακοινώθηκε προ ημερών. Η χορήγηση σε ποντικούς εμβολίου γρίπης και συγχρόνως η χορήγηση rapamycin, που είναι ανοσοκατασταλτικό φάρμακο, είχε ως αποτέλεσμα την παραγωγή αντισωμάτων κατά διαφόρων στελεχών του ιού της γρίπης. Μεταξύ αυτών και τα στελέχη H5N1 και Η7N9.

 Nature Immunology Published online 20 Oct 2013

HPV SCREENING

Ο έλεγχος για τον ιό HPV παρέχει μεγαλύτερη προστασία (κατά 60-70% περισσότερο) από ότι ο κυτταρολογικός έλεγχος, σύμφωνα με μια μεγάλη μελέτη σε χιλιάδες γυναίκες.

Το πρόβλημα είναι το διαφορετικό κόστος των 2 εξετάσεων, κάτι που σημαίνει ότι τα οφέλη προστασίας θα τα καρπωθούν προς το παρόν οι πλούσιες χώρες.

Ο έλεγχος για HPV έχει καλύτερη εφαρμογή σε γυναίκες άνω των 30 ετών και συνιστάται να γίνεται ανά 5ετία.

Lancet 03-11-2013

Πέρα από όλα βέβαια καλό είναι να μην ξεχνάμε την ύπαρξη του εμβολίου, και τη χορήγηση του από όσο το δυνατόν μικρότερες ηλικίες.

ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΜΒΟΛΙΩΝ

Tαυτόχρονη  χορήγηση MenACWY-CRM  (Μenveo)  και  Tdap  οδηγεί σε πολύ χαμηλότερους τίτλους αντισωμάτων του αντικοκκυτικού στελέχους (EIA Units (EU)/mL)

antipertussis toxin    51 vs 63

antifilamentous hemagglutinin   342 vs 511 

antipertactin       819 vs 1,197

ΟΙ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΓΝΩΣΤΕΣ

MMWR, February 2013

Γιατί δεν λαμβάνεται ποτέ υπόψη η τελευταία φράση ;