ΕΜΒΟΛΙΑ ΚΑΙ ΟΜΙΛΙΕΣ (ΠΑΛΙ)

Πάλι άρχισαν τα εκπαιδευτικά προγράμματα για εμβόλια στο δίκτυο. Έγραψα προ καιρού γι αυτά (Νοέμβριος ΄17).  Ας ξαναγράψω.

Χορηγός: Παρασκευάστρια του προϊόντος εταιρεία

Σκοπός: Η αναγκαιότητα ενός εμβολίου, αλλά ουσιαστικά η σύγκριση δύο σκευασμάτων και η εμφανής (άντε ας πούμε ελαφρώς καλυμένη) τοποθέτηση του ομιλητή υπέρ του ενός εμβολίου (του χορηγού φυσικά). 

Γνωστός ο ομιλητής για τις ανά την υφήλιο ομιλίες του σε στοχευμένα εταιρικά θέματα. Τι σχέσεις δηλώνει με τις εταιρείες; Δείτε:
  
Served as an advisor or consultant for: Ablynx NV; GlaxoSmithKline; Janssen Pharmaceuticals; Merck Sharp & Dohme Corp.; Pfizer Inc.; Sanofi Pasteur

Served as a speaker or a member of a speakers bureau for: AstraZeneca Pharmaceuticals LP; GlaxoSmithKline; Merck Sharp & Dohme; Dohme Corp.; Pfizer Inc.; Sanofi

Received grants for clinical research from: Merck Sharp & Dohme Corp.; Pfizer Inc.

Πως να τον πιστέψεις και να χορηγήσεις το εμβόλιο; Όμως καθόλου περίεργο να τον ακούσουμε σε λίγο καιρό να υποστηρίζει το εμβόλιο της αντίπαλης εταιρείας. Οπότε είναι "εντάξει" ο άνθρωπος. Και τα δύο άριστα σκευάσματα. "Καθαρά κούτελα" υπάρχουν παντού. 

ΡΙΝΙΚΟΙ ΠΟΛΥΠΟΔΕΣ

Ρινικοί πολύποδες σε παιδί οδηγούν τη σκέψη βασικά σε δύο  καταστάσεις, που φυσικά πρέπει να ερευνηθούν:

-αλλεργία
-κυστική ίνωση

ΣΗΠΤΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ;

Παιδί με υπερπυρεξία και διογκωμένη-επώδυνη άρθρωση θεωρείται ως πάσχον από σηπτική αρθρίτιδα μέχρις αποδείξεως του εναντίου. 

25η ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

ΗΜΕΡΑ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ

 Κάποτε πρέπει να εξαλειφθεί η παλιά και συνάμα σύγχρονη αυτή νόσος

ΕΛΟΝΟΣΙΑ - ΕΛΠΙΔΕΣ;

Ερευνητές του NIAID / USA ανακάλυψαν ένα νέο αντίσωμα στον άνθρωπο, το CVIS43, που προστατεύει τα ποντίκια από το Plasmodium falciparum. Ίσως αυτό βοηθήσει αργότερα στην παρασκευή εμβολίου κατά της θανατηφόρου λοίμωξης. 

Malaria sporozoites

Nature Medicine DOI: 10.1038/nm.4512 (2018)

ΠΟΙΗΣΗ - 28 (ΗΜΕΡΑ ΠΟΙΗΣΗΣ / 21-03-2018)

...

Χρόνος βαθύς, πληρωμένος.

Τα σιωπηλότερα λόγια, οι μισοτελειωμένες μνήμες, η αίσθηση του κοφτερού μαχαιριού που στομώνει από το αίμα και το γάλα των λουλουδιών.

Ο λυγμός του πουλιού την ώρα που βουλιάζει ο ήλιος κι όλα μοιάζουνε σα χαμένα κι όλα σαν κατορθωτά. 

Άφησέ με να μείνω σε μια γωνιά της ευτυχίας σου. 

Μη φεύγεις. 

Κρύψου βαθύτερα στα χέρια μου. 

Όπου βρίσκεσαι υπάρχω. 

Άλλο μη λες, ο έρωτας ένας. 

Πέρα από το χρόνο κι από το θάνατο πέρα. 

Έβγαλα το σακάκι μου. Το 'ριξα στους ώμους σου.

Στη δεξιά τσέπη είναι ένα κάτασπρο βότσαλο ζεστό. 

Ένα άστρο έπεσε. 

Είδες; Σιωπή. 

Κι ύστερα η νύχτα, η πιο μεγάλη, η αγιασμένη απ΄ τ' άστρα. 

Κλείσε τα μάτια.

...

ΓΙΑΝΝΗΣ  ΡΙΤΣΟΣ

ΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΟΝΑΣ

Τα φάρμακα δεν είναι πάντα αθώα. Θα έλεγα δεν είναι ποτέ αθώα. Πολλές φορές όμως είναι απαραίτητα. Αλλά χρειάζεται και προσοχή για τις δράσεις τους και τις επιπτώσεις τους.

Από το κεφάλαιο " Pulmonary complications of drug therapy" των D. Gidaris et al του ενδιαφέροντος βιβλίου "Pulmonary complications of non-pulmonary pediatrtic disordes"  Springer 2018, παραθέτουμε έναν πίνακα. Δείχνει δυο κοινά συμπτώματα από τον πνεύμονα που μπορεί να προκληθούν από ποικίλα φάρμακα.

Περισσότερες λεπτομέρειες στο βιβλίο.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΕΜΒΟΛΙΑ - II

Σε σχέση με την χθεσινή ανάρτηση μου περί του ερωτηματολογίου εμβολίων, έλαβα ένα σχόλιο, άκρως υβριστικό και άκρως ανόητο.  Φυσικά δεν το δημοσιεύω διότι είναι ανώνυμο. Απορώ πως σε ένα ιστολόγιο με υπογραφή και τηλέφωνα, έχουν κάποιοι την απαίτηση να σχολιάζουν ανωνύμως. Δεν γνωρίζω ποιος είναι ο αποστολέας αν και φαντάζομαι από τον τρόπο γραφής και τα νοσηρά που λέει. Τέλος πάντων, ο καθείς κατά τις πράξεις του.

Μεταξύ άλλων ο σχολιαστής με κατηγορεί ότι το κείμενο της ανάρτησης είναι αντιεμβολιαστικό. Προφανώς εκτός του ότι στερείται  σκεπτικής ικανότητας μάλλον έχει αδυναμία και στην κατανόηση όσων διαβάζει.

Που είδε ο αγαπητός συνάδελφος (αν είναι γιατρός) αντιεμβολιαστική έκφραση;   Ίσα – ίσα η ανάρτηση μου δεν αγγίζει καν τα εμβόλια. Καυτηριάζει την διαφημιστική πράξη. Και αυτή η πράξη είναι που είναι αντιεμβολιαστική. Δεν ξέρω αν θα το καταλάβει ο αναγνώστης μου. Ένα τέτοιο κείμενο, όπως το ερωτηματολόγιο, με τέτοια γλώσσα, τέτοιες ερωτήσεις και τέτοιες παροχές (κουπόνια του Βασιλόπουλου!!!) μόνο θυμηδία προκαλεί. Και φυσικά αντιεμβολιαστικά αισθήματα  τόσο στους γιατρούς όσο και στον απλό πολίτη που τυχόν θα το διαβάσει.

Πως είναι δυνατόν για ένα τόσο σοβαρό νόσημα, όπως η μηνιγγίτιδα, να μετέρχονται τέτοια διαφημιστικά μέσα, δυο από τις μεγαλύτερες εταιρείες διεθνώς (όποια και αν έπραξε το ατόπημα). Αυτός που το διαβάζει σκέπτεται ότι κάτι λάθος υπάρχει στο προϊόν για να το προωθούν με τέτοιο ευτελή τρόπο. Άρα γιατί να το λάβει ή να το χορηγήσει κάποιος;  Δεν είναι αντιεμβολιαστικό αυτό; Εμείς είμαστε οι αντιεμβολιαστές ή ο συντάκτης του ερωτηματολογίου; 

Και στο κάτω κάτω αγαπητοί συνάδελφοι, το ήδη κυκλοφορούν εμβόλιο κατά της μηνιγγίτιδας Β δεν είναι στο πρόγραμμα. Το πρόσφατα κυκλοφορήσαν έτερο σκεύασμα ούτε αυτό είναι.  Πότε θα μάθει το κράτος ότι πρώτα εξακριβώνουμε την αναγκαιότητα ενός εμβολίου και μετά το εισάγουμε;  Εδώ εισήχθη προ ετών το εμβόλιο και πριν λίγους μήνες απορρίφθηκε (για δεύτερη φορά) από το πρόγραμμα με το αιτιολογικό ότι η νόσος έχει μικρή συχνότητα, ελέγχεται με άλλα μέτρα και έτσι δεν δικαιολογείται η χορήγηση του εμβολίου μαζικά. Τώρα εισήχθη και δεύτερο εμβόλιο για το ίδιο νόσημα, ενώ κατά το κράτος δεν είναι αναγκαίο ούτε το πρώτο. Οι εταιρείες πιέζουν με κάθε τρόπο (πχ. ερωτηματολόγιο).  Αν σε λίγο αποφασίσει το κράτος να ενταχθούν και τα δύο εμβόλια για τον μηνιγγιτιδόκοκκο Β στο πρόγραμμα (κάτι που είναι εμφανές ότι θα γίνει),  τι δικαιολογία άραγε θα βρει;  Ότι άλλαξε η επιδημιολογία και ξαφνικά η μηνιγγίτιδα έγινε πολύ συχνό νόσημα; Ποιος δουλεύει ποιον;  Και ο κόσμος τι θα σκεφτεί;  Απλά πως ό,τι είναι νόμιμον (ή νομιμοφανές)  δεν είναι πάντα και ηθικόν.  Όλα αυτά αν τα σκεφθεί κανείς, θα αντιληφθεί άνετα ποιοι ωθούν το 

αντιεμβολιαστικό κίνημα.   

Και μια και τόφερε η κουβέντα να σχολιάσω και μια άλλη πληροφορία. Το από χρόνια  κυκλοφορούν εμβόλιο για τη μηνιγγίτιδα Β λέγεται ότι έχει ικανές πωλήσεις. Γιατί όμως να έχει; Όταν όλοι οι επίσημοι φορείς ωρύονται ότι πρέπει να εφαρμόζουμε το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών και όταν φορείς επιστημονικοί και επαγγελματικοί ισχυρίζονται ότι οι όλοι οι παιδίατροι εφαρμόζουν το εθνικό πρόγραμμα, τότε πώς έχει πωλήσεις ένα εμβόλιο που είναι εκτός προγράμματος; Τι χώρα πια είμαστε; Δύο μέτρα και δύο σταθμά παντού.

Νομίζω, όντως, πως χρειαζόμαστε μνημόνια και επικυριαρχία όχι μέχρι να σβύσει ο ήλιος αλλά μέχρις ότου σταματήσει το σύμπαν να είναι άπειρο. 

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΕΜΒΟΛΙΑ

Κυκλοφορεί τελευταίως ένα ερωτηματολόγιο για εμβόλια μεταξύ των παιδιάτρων (πιθανόν και σε άλλες ειδικότητες - δεν γνωρίζω). Περίεργο ερωτηματολόγιο. Το παραθέτω και μετά θα το σχολιάσω

-----------------

Ερωτηματολόγιο (αριθμητικά δεδομένα στο περίπου, απ` όσο έχετε υπόψη)

Πόσα παιδιά βλέπετε σε 1 μήνα?

Πόσα είναι αγόρια?

Πόσα έτη είστε ειδικευμένος ιατρός?

Ποια είναι περίπου η ηλικία σας?

Πόσα παιδιά εμβολιάσατε τις τελευταίες 2 εβδομάδες?

Πόσα αντίστοιχα ήταν μηνών 0-1, 2-5, 6-11, 12-23, ετών 2-3, 4-6, 6-10, παραπάνω?

Πόσα εμβόλια ήταν αντίστοιχα 4δύναμα, 5δύναμα, 6δύναμα, Tdap (αναμνηστικός εμβολιασμός), ηπατίτιδας Β, ηπατίτιδας Α, πνευμονιόκοκκου, μηνιγγιτιδόκοκκου C, ACWY (συζευγμένο μηνιγγιτοδοκοκκικό), μηνιγγιτιδόκοκκου Β, ιλαράς/ερυθράς/παρωρίτιδας/ανεμοβλογιάς, ροταιού, HPV, γρίππης, άλλο?

Μηνιγγιτιδόκοκκου C πόσα είναι συζευγμένα (MCC)?

Από τα ACWY πόσα είναι -135, συζευγμένα (MCV4)?

Μηνιγγιτιδόκοκκου Β πόσα είναι πρωτεινικά (MenB-4C)?

Ακολουθείτε πιστά το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού?

Στον εμβολιασμό λαμβάνετε υπόψη την οικονομική κατάσταση της οικογένειας?

ΣΤΟ ΕΞΗΣ ΕΣΤΙΑΖΟΥΜΕ ΣΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΟΚΟΚΚΟΥ Β

Οσον αφορά το εμβόλιο πιστεύετε ότι τα βρέφη έχουν τη μεγαλύτερη μη εκπληρούμενη ανάγκη?

Το εμβόλιο παρέχει ευρεία προστασία?

Είναι απαραίτητη η εκπαίδευση των γονέων?

Οι γονείς είναι περισσότερο ενημερωμένοι για το εμβόλιο σε σχέση με παλιότερα?

Κατά πόσον συμφωνούν μαζί σας στο ότι τα παιδιά πρέπει να κάνουν το εμβόλιο?

Ποια τιμή του εμβολίου θα ήταν προσιτή γι` αυτούς?

Ποια είναι η ιδανική ηλικία έναρξης εμβολιασμού?

Ποιος είναι ο ιδανικός αριθμός δόσεων?

Ποιο είναι το ιδανικό μεσοδιάστημα μεταξύ 2 δόσεων? Κάποιος λόγος γι` αυτό?

(Τα δεδομένα αυτά είναι περίπου ίδια και για τα εμβόλια μηνιγγιτιδόκοκκου C και ACYW αντίστοιχα? Αν όχι τότε με ποιόν τρόπο διαφοροποιούνται?)

Σε ποιο ποσοστό παιδιών συστήνετε τον εμβολιασμό μηνιγγιτιδόκοκκου Β? (γιατί όχι σε όλα?)

Ποιο ποσοστό παιδιών που το έχετε συστήσει εμβολιάζονται? (γιατί όχι όλα?)

 Α

Σε οικογένειες με πάνω από 1 παιδί συστήνετε τον εμβολιασμό περισσότερο, το ίδιο, λιγότερο?

Κατά μέσο όρο πόσος χρόνος μεσολαβεί από τη σύσταση ως την 1^η δόση?

Για ποιους λόγους μπορεί να καθυστερήσει η 1^η δόση?

Ποια κενά ενημέρωσης ενδεχομένως έχετε για το Bexsero?

Πιο σημαντικά χαρακτηριστικά να πληροί το εμβόλιο είναι αποτελεσματικότητα, ασφάλεια, εύκολη χορήγηση, χαμηλό κόστος, να είναι αποδεκτό από τους γονείς, καινοτόμο, άλλο τι?

Το τελευταίο 2μηνο πόσες φορές αντίστοιχα σας ήρθαν ιατρικοί επισκέπτες από Bexsero (GlaxoSmithKline), Trumemba (Pfizer)?

Σας ευχαριστώ πολύ!

------------------------

Προσέξτε τώρα:

1. Άγνωστο ποιος το στέλνει. Βέβαια υπάρχει κάποιο κινητό οπότε μπορεί να ευρεθεί. Εκτός αν γίνεται μέσω διαφημιστικής εταιρείας και όχι απευθείας από φαρμακευτική.

2. Το συντακτικό και γενικά η διατύπωση της γλώσσας δεν διεκδικούν βραβείο. Διεκδικούν ίσως άγνοια της γλώσσας.  

3. Πολλές ερωτήσεις αφορούν δεδομένα που δεν έχει λόγο να τα γνωρίζει η κάθε εταιρεία. 

4. Άλλες ερωτήσεις κατευθύνουν την απάντηση του γιατρού.

5. Αφού υπάρχουν μερικές ποικίλες ερωτήσεις, φθάνει το κείμενο στον βασικό σκοπό - το εμβόλιο κατά του μηνιγγιτιδοκόκκου Β. Και για να μη φανεί η προέλευση αναφέρει και τα δύο (Bexsero, Trumenba).

 6. Σημειώστε μερικές ερωτήσεις - έχουν ενδιαφέρον.

- Ακολουθείτε πιστά το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού? 

Οι πάντες μιλούν για τήρηση του προγράμματος, αν κάποιος γιατρός πει κάτι διαφορετικό τον κατακεραυνώνουν. Εδώ ο συντάκτης του κειμένου θέτει αυτό το ερώτημα; Γιατί; Μα γιατί τα εμβόλια αυτά είναι εκτός προγράμματος και ο συντάκτης παρακινεί εμμέσως ότι ίσως δεν χρειάζεται και τόσο πιστά η εφαρμογή του προγράμματος.

- Ποιος είναι ο ιδανικός αριθμός δόσεων?

- Ποιο είναι το ιδανικό μεσοδιάστημα μεταξύ 2 δόσεων?

Τα ερωτώμενα εδώ είναι γνωστό ότι τα ρυθμίζει η παραγωγός εταιρεία βάσει μελετών. Είναι δυνατόν να πει ο ασκών την παιδιατρική ελευθεροεπαγγελματίας ποιος θα ήταν ο ιδανικός αριθμός δόσεων και το ιδανικό μεσοδιάστημα χωρίς μελέτες;  

7. Αυτές και κάποιες άλλες ερωτήσεις θέλουν να υποβάλλουν τις διαφορές των 2 εμβολίων και να καθοδηγήσουν τον γιατρό προς το ένα από τα δύο.

8. Πολύ σημαντικό, η απάντηση συνοδεύεται με δωροεπιταγές 70 Ε για ψώνια στον "ΑΒ Βασιλόπουλο".

Μάλιστα αγαπητοί συνάδελφοι. Οι εταιρείες θα συλλέξουν πληροφορίες που πιθανόν να μην είναι αληθείς ή να είναι ασαφείς, θα ανακοινώσουν τα συμπεράσματα της "μελέτης" αυτής λέγοντας πιθανόν ότι οι γιατροί προτιμούν το δικό μας εμβόλιο και εμείς θα πάμε στον Βασιλόπουλο να ψωνίσουμε πατάτες, μακαρόνια κλπ.  Τόσο απλά,  τόσο εξευτελιστικά. 

9. Πόσο χαμηλά θα φθάσουν ακόμη τα marketing; Πόσο χαμηλά μας έχει οδηγήσει αυτό το κράτος σε όλους τους τομείς;

10. Ο ΕΟΦ που είναι; Πως επιτρέπει αυτό το πράγμα; Είναι νόμιμο; Η διακίνηση του όποιου χρήματος είναι νόμιμη;  Θα γίνεται με αποδείξεις; Εδώ δεν επιτρέπει ο ΕΟΦ τη χορήγηση ενός βιβλίου 10 ή 20 Ε στους γιατρούς (θεωρώντας το ως παροχή) και επιτρέπει τις δωροεπιταγές για φασολάκια, γάλα και λοιπά εδώδιμα προϊόντα;  

11. Που πάμε αγαπητοί φίλοι; Στη βουλή δικάζεται η Novartis και την ίδια στιγμή έξω μοιράζονται δωροεπιταγές. 

12. Καλά έλεγε κάποιος: μνημόνια μέχρι να σβύσει ο ήλιος. Ίσως έτσι συνέλθουμε.

ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΗ ΣΤΑ ΒΡΕΦΗ

Στα βρέφη η συμπτωματολογία μιας ουρολοίμωξης είναι μη ειδική. Για το λόγο αυτό κάθε βρέφος που «δεν είναι καλά» ή που έχει ανεξήγητο πυρετό, πρέπει να ελέγχεται και για ουρολοίμωξη.

ΕΜΒΟΛΙΑ

Τα δεδομένα στον πλανήτη:

• Τα εμβόλια σώζουν 2-3 εκατομμύρια ζωές τον χρόνο
• Όμως 1 παιδί πεθαίνει κάθε 20 δευτερόλεπτα από νόσημα που μπορεί να προληφθεί με εμβόλιο
• Το 1 στα κάθε 5 παιδιά δεν έχει πρόσβαση σε εμβόλια
• Κάθε χρόνο 21.8 εκατομμύρια παιδιά στερούνται των αναγκαίων εμβολίων 

CDC 2018

FOTO

ΕΜΒΟΛΙΟ ΡΟΤΑ - ΠΕΝΤΑΔΥΝΑΜΟ

Η μικρότερη ηλικία χορήγησης εμβολίων είναι η 6^η εβδομάδα ζωής. Εξαιρείται το εμβόλιο της ηπατίτιδας Β που μπορεί να χορηγηθεί από τη γέννηση.

Όμως τα πράγματα όλο και αλλάζουν. 

Μελέτη πολύ πρόσφατη (Μάρτιος 2018), δείχνει ότι το πενταδύναμο κατά του ιού Ρότα εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί από τη 2^η εβδομάδα ζωής με σχετικά καλά αποτελέσματα. Φυσικά και με σχετικά ποσοστά ανεπιθυμήτων ενεργειών. 

Οι συγγραφείς τονίζουν ότι τα αποτελέσματα της μελέτης τους είναι ενθαρρυντικά για την πραγματοποίηση μεγαλυτέρων σε έκταση μελετών που θα αποδείξουν ή όχι την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα του εμβολίου κατά του ιού Ρότα όταν αυτό χορηγείται στη νεογνική ηλικία.

Journal of the Pediatric Infectious Diseases Society 

JPIDS 2018:7 (March)

ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ - ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ

Μια σημαντική ανακοίνωση που έγινε σήμερα στο 2018 Conference on Retroviruses and Opportunistic Infections (CROI) in Boston, λέει ότι χημειοπροφύλαξη για φυματίωση σε άτομα με HIV με rifapentine και isoniazid επί ένα μήνα, είναι εξίσου αποτελεσματική με χημειοπροφύλαξη μόνο με isoniazid επί  9 μήνες. 

Αντιληπτόν τι σημαίνει αυτό. Λιγότερα φάρμακα, καλύτερη προσήλωση, μικρότερη ταλαιπωρία, ίσο αποτέλεσμα.

NIH / CROI / USA, 05-03-2018

ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΕΡΥΘΗΜΑ

To πολύμορφο ερύθημα είναι σπάνιο σε ηλικίες κάτω των 3 ετών και άνω των 50 χρονών.

Πιο συχνό είναι σε ηλικίες 20 ετών και άνω.

Σοβαρές είναι οι επιπλοκές από το μάτι που μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε τύφλωση.

ΕΛΛΑΔΑ

ΑΠΟ ΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΕΩΣ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ, ΑΠΟ ΤΗ ΦΛΩΡΙΝΑ ΕΩΣ ΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ, ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΑΔΑ.
ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ ΟΤΙ ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΑΥΤΟ Η  ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ.



Φλώρινα









Ιωάννινα

Θεσσαλονίκη

Ξάνθη




Αλεξανδρούπολη

ΑΝΤΟΧΗ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ

Μελέτες από την Ευρώπη δείχνουν ότι η αντοχή των βακτηρίων που προέρχονται από τον άνθρωπο, τις τροφές, τα ζώα, συνεχίζει να είναι υψηλή και να αποτελεί απειλή για την ήπειρο. 

GHN, 28-02-2018